Witamina D

Witamina D zwana jest witaminą życia. Jest to grupa witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, która zapewnia prawidłową mineralizację kości i zębów poprzez udział w regulacji gospodarki wapniowej i fosforanowej. Witamina D obejmuje witaminę D1 (zawarta jest w tranie), D2 (wytwarzana w roślinach wystawionych na działanie promieni UV, drożdżach) i D3 (powstaje w skórze ludzi i zwierząt jako jedna z niewielu organizm może wyprodukować sam pod wpływem promieni słonecznych).

Źródła witaminy D

Witamina D – tłuste ryby, promienie słoneczne i suplementy, również w niewielkich ilościach żółtka jaj, mleko i sery żółte. 10% witaminy D pochodzi z diety, szczególnie tłuste ryby i mleko i jego przetwory. Najważniejszym źródłem witaminy D jest cholekalcyferol powstający w skórze na skutek działania promieni słonecznych. W zależności od pogody to źródło może zaspokoić nawet 100% zapotrzebowania na witaminę D.

Witamina D – działanie

• Wspomaga utrzymanie prawidłowej masy mięśni w tym także mięśnia sercowego
• Pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała (zapobiega tyciu)
• Wspiera funkcjonowanie układu krążenia
• Podnosi odporność organizmu, przez co zmniejsza podatność na choroby i infekcje
• Wpływa na pracę układu nerwowego poprzez przewodzenie impulsów nerwowych
• Łagodzi stany zapalne i wysypki skórne
• Reguluje poziom cukru w organizmie, poprzez wpływ na wydzielanie insuliny
• Odpowiada za optymalne utrzymanie białka wchodzącego w skład HDL, przez co zapobiega spadkowi tzw. dobrego cholesterolu
• Ma wpływ na profilaktykę nowotworów (rak piersi, rak jelita grubego, rak prostaty) poprzez hamowanie powstawania komórek rakowych, ale także przyspiesza ich obumieranie
• Kontroluje ponad 200 genów człowieka

Skutki niedoboru witaminy D w organizmie

1. Problemy z utrzymaniem prawidłowej wagi ciała
2. Częste infekcje bakteryjne i wirusowe
3. Osteoporoza
4. Krzywica
5. Choroby układu sercowo-naczyniowego szczególnie nadciśnienie
6. Cukrzyca
7. Choroby jelit
8. Choroby skóry, łuszczyca, egzema
9. Niektóre nowotwory
10. Depresja i schizofrenia
11. Słabość mięśni, bóle mięśni
12. Problemy z pracą układu sercowo-naczyniowego
12. Są też naukowe hipotezy, że niedobór witaminy D ma wpływ na rozwój autyzmu

Niedobory witaminy D występują nawet u ok. 85% mieszkańców naszej szerokości geograficznej. Związane są z brakiem i niedoborem słońca (główne źródło syntetyzowania witaminy D) w okresie jesienno – zimowym, latem stosujemy kremy z filtrem. Niedobór witaminy D ma niekorzystny wpływ na wiele procesów życiowych, należy dbać o to, by jej poziom w organizmie był na właściwym poziomie.

Dla kobiet w ciąży i kobiet karmiących jest bardzo ważne, aby zapewniać odpowiednią podaż witaminy D dla własnego zdrowia i zdrowia dziecka.

Przedawkowanie witaminy D

Nigdy nie przedawkujemy witamin dostarczanych do organizmu w sposób naturalny, tzn. z pożywienia i poprzez ekspozycję na słońce. Przedawkowanie witaminy D może zdarzyć się w przypadkach:

• przyjmowanie przez długi okres suplementacji w dużych dawkach (np. łączenie preparatów z witaminą D oraz multiwitamin i mieszanek witamin, a także dodatkowo przyjmują żywność wzbogaconą tą witaminą – mleko, mieszanki mleczne płatki, margaryny z dodatkiem witaminy D)
• nadwrażliwość organizmu na podawaną witaminę
• przy takich chorobach jak gruźlicy, sarkoidozie znacznie mniejsze dawki witaminy mogą powodować objawy przedawkowania
• chorzy z kamicą nerkową i lekami moczopędnymi powinni ostrożnie dawkować witaminę D

Objawy przedawkowania witaminy D

Zbyt duży poziom witaminy D3 może prowadzić do nadmiernego odkładania się wapnia w narządach i naczyniach krwionośnych, co może objawiać się na początku: brakiem apetytu, wymiotami, zaparciami, wzmożone pragnienie, zahamowanie wzrostu u dzieci. W dalszym etapie mogą pojawić się objawy neurologiczne:

• nadpobudliwość lub rozdrażnienie
• obniżone napięcie mięśniowe
• może dojść nawet do powiększenia śledziony i wątroby
• nadciśnienia oraz niewydolności nerek
• szczególnie niebezpieczne jest przedawkowanie tej witaminy u kobiet w ciąży, grozi to deformacją kości u płodu.

Aby doszło do przedawkowania, pacjent musi spożywać dłuższy czas bardzo duże dawki witaminy D. Z pewnością problemy z przedawkowaniem witaminy nie są tak duże i rozległe, jak z jej niedoborem. Kiedy warto wprowadzić suplementacje witaminą D? Szczególnie zalecany okres to od września do maja. Warto skonsultować z lekarzem decyzję o rozpoczęciu suplementacji.

Można oczywiście przeprowadzić kosztowne badanie( z krwi) witaminy D w organizmie i sprawdzić jej poziom. Kto powinien kontrolować poziom witaminy D?

Zalecenia do badania poziomu witaminy D

• wiek po 65 roku życia
• menopauza i wiek około menopauzalny
• nadwaga i niedowaga
• stosowanie diet eliminacyjnych np. bez mlecznej
• nietolerancja laktozy
• przed rozpoczęciem suplementacji oraz w celu kontroli poziomu w trakcie kuracji witaminą D3
• mała aktywnością fizyczną, poniżej 30 minut dziennie
• po złamaniach (szczególnie jak powstają przy nawet niewielkich urazach)
• częste infekcje bakteryjne i wirusowe
• rozpoznana osteoporoza i osteoporoza w najbliższej rodzinie
• po ostrych infekcjach bakteryjnych i wirusowych
• choroby układu sercowo-naczyniowego (nadciśnienie)
• cukrzyca
• upośledzone wchłanianie- stany zapalne jelit, zespół jelita drażliwego
• choroby skóry, łuszczyca, egzema
• przyjmowanie ponad 3 miesiące sterydów, leków przeciwpadaczkowych, przeciwwirusowych
• upośledzenia funkcji nerek
• zapalenia stawów, toczeń
• nadczynność tarczycy i przytarczyc.

Najlepiej porozmawiać z lekarzem o celowości badania krwi na oznaczenie poziomu witaminy D w organizmie.