Witamina K

Witamina K jest to chemiczna substancja, znana też pod nazwą menadion lub menadiol. Jest to witamina, która nie rozpuszcza się w wodzie, ale za to rozpuszcza się w tłuszczach, których obecność jest niezbędna, aby witamina K mogła wchłonąć się do organizmu. Do grupy witamin K należą witaminy : K1, K2 oraz witamina K3 otrzymywana sztucznie.

Witamina K dla dorosłych i dla niemowląt

Witamina K należy do witamin, które pełnią bardzo istotną rolę w organizmie:

  • szczególnie ma wpływ na krzepliwość krwi
  • reguluje wytwarzanie osocza krwi (protrombiny), które wzmacniają procesy zatrzymywania krwawieniom w trakcie uszkodzeń i zranień naczyń krwionośnych
  • bierze udział w mineralizacji tkanek
  • bierze udział w transporcie wapnia do kości, zapobiega osteoporozie
  • niezbędna do utrzymania prawidłowej gęstości kości
  • ma duży wpływ na układ krążenia, zapobiega zwapnianiu i odkładaniu się płytek miażdżycowych w naczyniach krwionośnych
  • działa anty nowotworowo, hamuje rozwój nowotworów, raka piersi, raka jajnika, raka wątroby, żołądka, nerek

Szczególne znaczenie ma witamina K dla niemowląt – zapobiega skazie krwotocznej oraz zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu kostnego u noworodków. Bardzo dużo tej witaminy potrzebuje noworodek tuż po porodzie, zwłaszcza, że jelito grube noworodka zawiera bifidobakterie, które nie produkują witaminy K. Witamina K jest bardzo niezbędna niemowlętom zaraz po porodzie, więc podaje się domięśniowo niemowlętom jednorazowo odpowiednią mikrodawkę tej witaminy.

Mleko matki ma mało witaminy K, więc niemowlęta karmione tylko mlekiem matki powinny mieć podawana witaminę K doustnie od 8 doby życia, aż do ukończenia trzeciego miesiąca życia. U dzieci karmionych sztucznie nie jest potrzebna dodatkowa dawka witaminy K (oprócz tej otrzymanej zaraz po porodzie).

W czym jest witamina K

Człowiek pokrywa swoje zapotrzebowanie na witaminy K (u dzieci 1mg, u dorosłych 4mg/ dobę) z dwóch źródeł tzn:

  • z pożywienia
  • ze źródła bakteryjnego z własnego organizmu (synteza w jelicie grubym) i regeneracja w wątrobie

Naturalne źródła witamin K

W czymjest witamina K?

Naturalna witamina K1 – występuje w warzywach i owocach, jest odporna na temperaturę. Najwięcej jej jest w brokułach, jarmużu, sałata, szpinaku, brukselce, pomidorach, lucernie, soi, zielonym groszku, truskawkach, kapuście, orzechy, wątroba wołowa, niektóre oleje roślinne. Witamina ta z pożywienia jest słabo przyswajalna, bo tylko na poziomie 5-10%.

Naturalna witamina K2 w postaci MK4 – bardzo szybko spada jej wartość, nawet jak dostarczana jest w bardzo dużych ilościach.

Witamina K2 w postaci MK7 – posiada bardzo dużą zdolność do gromadzenia się we krwi, dobrze się wchłania. Występuje głównie w drobnoustrojach zawartych w fermentowanych produktach spożywczych takich jak np. przefermentowane ziarna soi. Witamina K2 zawarta jest także w gęsiej wątróbce oraz wysokogatunkowych serach dojrzewających, jest też trochę w maśle 82%, mleku ukwaszonym, kiszonych (niedokwaszonych), kapuście i ogórkach oraz burakach. Witamina K2 jest również tworzona przez bakterie fermentacyjne w jogurtach, serkach, kefirach.

Jeżeli organizm funkcjonuje prawidłowo i flora bakteryjna we własnych jelitach ma zapewnioną prawidłową równowagę, to witamina K2 jest też tworzona w organizmie człowieka przez komórki jelit.

Przyczyny niedoboru witaminy K2 w organizmie

  • przyjmowanie antybiotyków, które wyniszczają bakterie, produkujące ją w organizmie
  • przyjmowane leki przeciwzakrzepowe hamują wchłanianie naturalnej witaminy K
  • diety odchudzające
  • zbyt mała ilość warzyw zielonych w codziennym pożywieniu
  • spożywanie zjełczałych tłuszczów (utrudniają wchłanianie tej witaminy)

Skutki niedoboru witaminy K2 w organizmie

  • zaburzenia procesu krzepnięcia krwi, skłonność do krwiaków
  • obfite miesiączki
  • krwawienia z nosa
  • problemy z gojeniem się ran i zadrapań
  • biegunki
  • zwiększenie ryzyka wystąpienia nowotworów
  • niekorzystny metabolizm wapnia w układzie kostnym (białko posiadające właściwości wiązania wapnia staje się nieaktywne, przez co zakłócone są procesy mineralizacji kości, a wapń gromadzi się w naczyniach krwionośnych), kości stają się bardziej kruche i wzrasta zagrożenie złamań.

Nadmiar witaminy K2 (przedawkowanie witaminy K2)

Skutki nadmiaru witaminy K:

  • rozpad czerwonych ciałek krwi, co może doprowadzić do anemii
  • nadmierne wydzielanie potu
  • uczucie gorąca
  • żółtaczka i uszkodzenie tkanki mózgowej u niemowląt

Witamina K przyjmowana z pożywienia, raczej nie spowoduje nadmiaru tej witaminy w organizmie.

Suplementacja witaminą K

Przy odpowiednio zbilansowanej diecie, bogatej w warzywa i owoce, dla zdrowo funkcjonującego organizmu powinna zaspokajać dobowe potrzeby na witaminę K. Jeżeli są problemy z jelitami i inne przyczyny niedoboru witaminy K, należy dostarczać tę witaminę w postaci K3 syntetycznej (rozpuszczalna w wodzie i tłuszczach). Jednak takie przyjmowanie witaminy K3 musi być zawsze konsultowane z lekarzem.