Krzywica u dzieci

Krzywica u dzieci to choroba ogólnoustrojowa, a więc taka, która atakuje cały organizm dziecka, najczęściej występuje w wieku między 3-12 miesięcy jego życia. Choroba powstaje z braku w organizmie witaminy D. Krzywica u dzieci to wszystkie zaburzenia kości rosnących na długość, a więc opóźnienie mineralizacji, czyli zmniejszone uwapnienie kości i nadmierne gromadzenie się niezmineralizowanej tkanki kostnawej.

Zmniejszone uwapnienie kości jest to zmniejszenie ilości wapnia i fosforu w płynie zewnątrzkomórkowym i nadmiar nieuwapnionej tkanki kostnawej. Zmniejszone uwapnienie kości ma charakter osteomalacji (rozmiękania kości), która występuje zarówno u osób dorosłych, jak i w rosnącym ustroju dziecka.

Przyczyny krzywicy u dzieci

• Niedobór czynnych składników witaminy D w ustroju dziecka prowadzi do wystąpienia rozmiękania kości i krzywicy. Wskutek zaburzeń mineralizacji w zrębie kości przerastają komórki zwane osteoblastami, które produkują zwiększoną ilość tkanki kostnawej.
  Właśnie niedobór witaminy D warunkuje powstanie krzywicy u niemowląt i dzieci do 2 roku życia a więc w okresie najszybszego wzrostu, z czym jest związane zwiększone zapotrzebowanie na sole mineralne i witaminę D.
• Mała ilość czasu spędzanego przez niemowlę na słońcu, pod którego wpływem organizm czerpie witaminę D. Słońce jest naturalnym źródłem endogennej witaminy D dla dziecka, powstającej w skórze pod wpływem naświetlań promieniami nadfioletowymi. Produkcja jej nie zaspokaja jednak zapotrzebowań dziecka na witaminę D3.

Normalna, przeważnie mleczna dieta niemowlęcia bez dodatku witaminy D w postaci preparatów farmaceutycznych ma względnie małe znaczenie w zapobieganiu krzywicy. W okresie szybkiego wzrostu niemowlęcia zapotrzebowanie na witaminę D jest tak duże, że nie zapewnia go ani mleko kobiece, ani krowie i mieszanki na bazie mleka krowiego. Mleko kobiety, która spożywa dużo mleka krowiego, też nie zawiera prawidłowego stosunku wapnia do fosforu.

• Sztuczne odżywianie bardziej sprzyja powstawaniu krzywicy, bo mleko krowie zawiera niekorzystny stosunek ilości soli wapniowych do soli fosforowych. Ponadto karmienie dzieci nadmierną ilością mleka krowiego z dużą zawartością węglowodanów w postaci mąki, kasz i płatków zbożowych i innych mieszanek mlecznych też sprzyja powstawaniu krzywicy. Węglowodany wiążą się z solami wapnia i zubożają organizm dziecka w wapń, bo wydala się w postaci fitynianów wapnia z kałem.
• Wcześniaki mają większą zapadalność krzywicę (dzieci urodzone wcześniej mają mniejszy zapas witaminy D zgromadzonej w okresie płodowym).
• Upośledzenie wchłaniania witaminy D tzw. zespoły złego wchłaniania.
• Obniżona aktywność lub brak aktywności enzymów przekształcających witaminę D w aktywne metabolity (przyczyna rzadko spotykana).

Objawy krzywicy u dzieci

Wczesne objawy ogólnoustrojowe krzywicy u dzieci

• drażliwość i niepokój dziecka
• pocenie się główki niemowlęcia podczas karmienia
• silny zapach moczu przypominający amoniak
• skłonność do zaparć

Objawy kostne krzywicy u dzieci

• powiększenie ciemiączek i opóźnienie ich zrastania
• miękka i spłaszczona potylica
• deformacja czaszki- kształt zamiast kulisty zbliżony go owalnego
• deformacja klatki piersiowej (dzwonowata , kurza klatka piersiowa)
• pogrubienie żeber na granicy połączenia chrząstki z kością (różaniec krzywiczy)
• skrzywienie kręgosłupa- garb krzywiczy
• pogrubienie nasad kości rąk (bransolety krzywicze)
• koślawe lub szpotawe kolana
• skrzywienie kończyn dolnych
• zniekształcenie miednicy
• płaskostopie

Ogólnoustrojowe objawy krzywicy u dzieci

• opóźnienie wzrostu
• obniżona odporność na choroby (wirusowe i bakteryjne)
• opóźnione wyrzynanie się zębów i ich skłonność do próchnicy
• tężyczka
• obniżone napięcie mięśni brzucha (rozlany brzuch)
• niedokrwistość
• stany zapalne skóry, zapalenia spojówek

Zapobieganie i leczenie krzywicy u dzieci

Suplementacja witaminą D począwszy od 3 tygodnia życia niemowlęcia w dawce 1000 j, a u wcześniaków i dzieci z ciąż mnogich od 2 tygodnia życia w dawce 2500 j. Latem wystawianie dziecka na działanie promieni słonecznych.