Miedź w organizmie – nadmiar miedzi

Miedź jest mikroelementem, którego obecność w organizmie człowieka jest znikoma (75–150 mg), podobnie zapotrzebowanie dzienne na miedź jest niewielkie. Jest jednak niezbędna w wielu procesach biochemicznych, a szkodliwy jest zarówno niedobór, jak i nadmiar miedzi w organizmie.

Rola miedzi w organizmie

• odpowiada za wzrost i prawidłowy rozwój organizmu
• bierze udział w tworzeniu melaniny decydującej o kolorze skóry i oczu
• zwalcza wolne rodniki i poprawia odporność organizmu
• hamuje wzrost bakterii, niszcząc je
• bierze udział w syntezie hemoglobiny
• miedź (i żelazo) pomaga w transporcie tlenu do komórek, zwłaszcza komórek nerwowych
• pozytywnie wpływa na pracę mózgu, w tym zdolność zapamiętywania, myślenie kreatywne
• bierze udział w tworzeniu kolagenu i elastyny, więc wpływa na stan kości i stawów
• zapobiega chorobom układu krążenia i chorobom serca

Produkty, w których występuje miedź

Dzienne spożycie miedzi w produktach waha się w granicach 2-3mg na dobę(dzieci 1-2mg), chociaż sporadycznie może sięgać nawet 10 mg. Wysokie spożycie nie jest groźne, o ile nie jest regularne. Najlepsze źródła miedzi:

• wątroba – zawartość miedzi bardzo zróżnicowana w zależności od pochodzenia (wątroba cielęca może mieć nawet 30 razy więcej miedzi niż wątroba drobiowa)
• ostrygi – zawartość miedzi zależy od miejsca połowu i gatunku w szerokim zakresie
• drożdże piekarskie
• ziarna sezamu, dyni, słonecznika, soi
• kalmary, homary
• kakao, a więc również czekolada
• pomidory, zwłaszcza suszone
• siemię lniane
• suszone śliwki
• papryka
• orzechy laskowe (włoskie dużo mniej)
• płatki owsiane
• kasza gryczana
• chleb żytni i pszenny razowy, pełnoziarnisty
• groszek zielony
• natka pietruszki

Wchłanianie miedzi z pokarmu blokowane jest związki siarki zawarte w niektórych warzywach krzyżowych, białko mleka i jaj oraz cynk w nadmiarze (zbyt dużo owoców morza), żelazo, wapń i fosfor., fityniany, błonnik pokarmowy. Zależność obecności miedzi i cynku jest bardziej złożona i wzajemna, ponieważ miedź jest potrzebna do wchłaniania żelaza. Niedobór miedzi może więc prowadzić do niedokrwistości.

Przyswajanie miedzi jest większe z pokarmów pochodzenia zwierzęcego, niż roślinnego, wspomaga je obecność witaminy C oraz węglowodanów, głównie skrobi i glukozy.

Warto zwrócić uwagę na wodę pitną dostarczaną rurami miedzianymi. Jeśli woda jest miękka lub ma niskie pH, to wypłukuje miedź, która może przedostawać się do posiłków sporządzanych w domu. Nie należy przyrządzać posiłków na bazie ciepłej wody, która zawiera więcej miedzi niż zimna.

Objawy niedoboru miedzi w organizmie

• zaburzenia pamięci
• zaburzenia koncentracji
• infekcje, zaburzenie odporności
• kruche kości, ubytek masy kości
• niedokrwistość
• zniekształcenia kości
• wzrost poziomu cholesterolu
• zaburzenia układu nerwowego

Przyczyny niedoboru miedzi w organizmie

• przewlekłe biegunki
• zaburzenia wchłaniania miedzi
• nadmierne odchudzanie się
• nadmierna suplementacja produktami zawierającymi pierwiastki i związki blokujące wchłanianie miedzi

Nadmiar miedzi w organizmie – objawy

• bóle żołądka
• zaburzenia widzenia
• bóle mięśni
• zaburzenia układu oddechowego
• zaburzenia pracy serca
• zaburzenia funkcjonowania wątroby
• nadmiar miedzi odkłada się w wątrobie, nerkach, rogówce oka i w mózgu, uszkadzając je

Przyczyną nadmiaru miedzi może być nadmierna suplementacja, dlatego wszelka suplementacja miedzi (jak każda inna) powinna odbywać się pod kontrolą lekarza. Zawartość miedzi rośnie w stanach zapalnych, przy białaczce szpikowej oraz anemii blastycznej oraz megaloblastycznej.

Zawartość miedzi w organizmie określa się badając stężenie miedzi w surowicy krwi. Wskazania do badania to żywienie pozajelitowe, diagnostyka marskości wątroby, badania kontrolne w razie stwierdzonego wcześniej odchylenia od normy poziomu miedzi. Zawartość miedzi bada się również w przypadku podejrzenia choroby Wilsona lub genetycznej choroby Menkesa.

W większych dawkach miedź jest trująca, ale spożycie dawki śmiertelnej jest możliwe w zasadzie poprzez spożycie związków chemicznych stosowanych w przemyśle lub ochronie roślin.