Fosfor – rola w organizmie

Fosfor to makroelement, który pełni głównie rolę budulca kości i zębów (podobnie jak wapń), a ponadto fosfor występuje w błonach komórkowych, tkankach miękkich i w płynach ustrojowych.

Rola fosforu w organizmie

• uczestniczy w mineralizacji kości i zębów
• bierze udział w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej
• bierze udział w przemianie tłuszczów i węglowodanów
• bierze udział w budowaniu kwasów nukleinowych DNA, RNA
• wchodzi w skład enzymów, które bez fosforu maja słabe oddziaływanie biologiczne
• jest składnikiem GTP i ATP – nośników energii w komórkach

Niedobór fosforu – objawy i skutki

Braki fosforu w organizmie występują rzadko:

• u alkoholików
• u osób niedożywionych lub żywionych pozajelitowo
• przy zaburzeniach wchłaniania
• przy rozległych oparzeniach
• dieta uboga w białko
• niedobór witaminy D (ułatwia wchłanianie fosforu i wapnia)
• ostra biegunka i wymioty
• steroidowe leki przeciwzapalne

Objawy niedoboru fosforu

• zaburzenia oddychania
• bóle kości
• bóle mięśni
• zaburzenia układu nerwowego
• osłabienie
• zaburzenia pracy serca
• niedokrwienie narządów
• niedokrwistość hemolityczna

Nadmiar fosforu w organizmie

Nadmiar fosforu może powstać na skutek nadmiernego spożycia (głównie poprzez niekontrolowana suplementację), przy niewydolności nerek. Zbyt duża ilość fosforu w diecie ogranicza wchłanianie innych pierwiastków, w tym wapnia (przyczynia się do wypłukiwania wapnia z kości). Objawy nadmiaru fosforu to wymioty, biegunki, nudności.

Produkty bogate w fosfor

• słonecznik
• sery żółte, topione
• fasola
• kasza gryczana
• płatki owsiane
• orzechy
• śledzie, łososie, sardynki, dorsz
• wieprzowina
• chleb żytni

Zapotrzebowanie na fosfor to 550-600 mg/dobę. Wchłania jest ok. 60-70% fosforu dostarczonego w produktach spożywczych. O wiele mniej fosforu wchłanianych jest z roślin strączkowych i produktów zbożowych. W tych produktach fosfor jest wiązany przez kwas fitynowy do postaci fitynianów. Można go uwolnić poprzez moczenie ziaren fasoli, grochu przed gotowanie. W przypadku chleba lepsze wchłanianie fosforu zapewnia chleb, którego ciasto przygotowano na zakwasie.