Białaczka

Białaczka to cała grupa nowotworów złośliwych, potocznie zwana nowotworem krwi, związana z rozrostem niedojrzałych komórek układu krwiotwórczego, który prowadzi do zaburzeń jakości krwi. Chore komórki (niedojrzałe) wypierają te komórki krwiotwórcze, z których tworzą się m.in. czerwone krwinki, białe krwinki i płytki krwi. Jeśli komórek niedojrzałych jest zbyt dużo, przedostają się ze szpiku kostnego do krwiobiegu i innych narządów

Typy białaczki

Białaczki to nowotwory o różnym przebiegu i pochodzeniu. Stosowany jest następujący podział:

Białaczka ostra

• ostra białaczka szpikowa (AML)
• ostra białaczka limfoblastyczna (ALL)

Białaczka przewlekła

• przewlekła białaczka szpikowa (CML)
• przewlekła białaczka limfatyczna (CLL)

Poszczególne typy białaczki dają różne objawy, mają różny przebieg kliniczny, inaczej są diagnozowane, mogą także być różnie leczone.

Białaczka – objawy

Białaczka ma niejednorodne objawy, które mogą być różne w konkretnym przypadku, zależne również od typu białaczki oraz fazy, w której znajuje sie choroba.

Ostra białaczka szpikowa – objawy

Ostra białaczka szpikowa rozwija się stosunkowo szybko i jej objawy mogą być następujące:

• Częste przeziębienia, złe samopoczucie, zakażenia bakteryjne, wirusowe i inne objawy związane z osłabieniem odporności organizmu.
• Skaza krwotoczna – trudność zahamowania krwawienia.
• Niedobór płytek krwi – krwawienie z dziąseł, nosa i innych błon śluzowych, plamica na skórze (czerwone kropki).
• Anemia i objawy z nią związane: osłabienie, chroniczne zmęczenie, blada skóra.
• Bóle kości

Ostra białaczka limfoblastyczna – objawy

Objawy ostrej białaczki limfoblastycznej są podobne jak ostrej białaczki szpikowej, ale ostra białaczka limfoblastyczna charakteryzuje się częściej powiększeniem śledziony, wątroby,  mogą być powiększone węzły chłonne. Może dojść do zmniejszenia przepływu krwi w najmniejszych naczyniach krwionośnych, co objawia się zaburzeniem widzenia lub świadomości.

Jeżeli komórki nowotworowe białaczki naciekają na inne narządy, to wówczas pojawiają się objawy związane z upośledzeniem tych narządów, np.: zaburzenia rytmu serca, niewydolność oddechowa, pogorszenie ostrości widzenia bóle stawów, krwiomocz.

Przewlekła białaczka szpikowa – objawy

U części pacjentów pierwszym okresie przewlekła białaczka szpikowa przebiega bez objawów. Można ja wykryć analizując standardowe badania laboratoryjne pod kątem wysokiej leukocytozy, niedokrwistości lub trombocytozy ( zwiększona ilość płytek krwi), widoczność chorych komórek (blastów) w rozmazie. Prawidłowe rozpoznanie daje obecność chromosomu Philadelphia albo genu BCR-Abl.

Objawy mogą być następujące:

• Utrata masy ciała związana z przyspieszonym metabolizmem w czasie choroby.
• Zaburzenia przepływu krwi w cienkich naczyniach krwionośnych powodujące zaburzenia świadomości i widzenia, bóle głowy.
• W morfologii wysoka leukocytoza i obecność chorych komórek (blastów).

Przewlekła białaczka szpikowa rozwija się powoli, przez kilka lat i zwykle przebiega w trzech etapach:

• Przewlekła faza choroby – 3-4 lat powolnego rozwoju białaczki.
• Faza akceleracji – przyspieszenie produkcji nieprawidłowych białych krwinek.
• Przełom blastyczny – w tej fazie choroba przypomina ostrą białaczkę.

Dobre rokowania daje jedynie wykrycie choroby w fazie przewlekłej i niedopuszczenie do przejścia w fazę akceleracji i przełomu blastycznego.

Przewlekła białaczka limfatyczna – objawy

Ten typ białaczki (w zasadzie całej grupy białaczek) diagnozowany jest u osób starczych powyżej 5-60 roku życia. Rozpoznawana jest na podstawie badań krwi i w momencie rozpoznania u wielu chorych może nie dawać objawów.

Najczęściej występujące objawy to:

• Osłabienie, potliwość, zmęczenie
• Powiększenie śledziony
• Utrata masy ciała
• Powiększenie węzłów chłonnych
• Powiększenie wątroby
• Niedokrwistość

Białaczka – leczenie

Terapia dobierana jest indywidualnie do pacjenta, zależy od typu białaczki, stopnia zaawansowania, chorób towarzyszących oraz innych czynników. Stosowane jest leczenie farmakologiczne, chemioterapia rozkładana na kilka etapów oraz przeszczep szpiku kostnego. Leczenie wspomagające obejmuje podawanie środków bakteriobójczych, grzybobójczych oraz leków zwiększających krzepliwość krwi.

Białaczka u dzieci

Dzieci chorują najczęściej na ostrą białaczkę limfoblastyczną, pozostałe typy białaczki u dzieci występują rzadziej. Najczęściej zachorowania obserwuje się u dzieci w wieku do pięciu lat.

Wskazania do wizyty u lekarza i diagnozowania pod kątem białaczki są następujące:

• silne osłabienie,
• gorączka – często występująca, bez powodu,
• bóle mięśni i stawów,
• powiększone węzły chłonne,
• krwawienie z dziąseł,
• długotrwałe infekcje.

Objawy są więc podobne jak u dorosłych, pojawiają się nagle, a białaczka rozwija się szybko. Leczenie jest prowadzone podobnymi metodami jak u dorosłych.