Ziemniaki

Ziemniak

Ziemniaki to roślina spożywcza, która należy do rodziny roślin psiankowatych. Jest to nazwa całej rośliny, z której jadalna jest tylko jej część. Jadalne dla ludzi zwierząt są bulwy, dla których ta roślina jest masowo uprawiana.

Bulwy ziemniaka są bogate w skrobię i niskokaloryczne źródło węglowodanów i to dzięki temu bogactwu i właściwościom smakowym, uprawia się tę roślinę od tysięcy lat. W Europie ziemniak jest znany od XVI wieku i jego uprawa stanowi jedną z największych upraw roślin spożywczych na świecie. W Polsce roczne zbiory szacowane są na około 9 mln ton roczne.

Ziemniak jest w wielu domach podstawą przygotowywania wszystkich posiłków obiadowych zarówno jako składnik zup, również dodatków do tzw. „drugich dań”.

Ziemniaki uprawiane są na całym świecie i występują w tysiącach odmian zarówno spożywczych, jak i pastewnych do tradycyjnej metody karmienia trzody chlewnej. Ziemniaki znane i cenione są też jako roślina przemysłowa do produkcji mąki ziemniaczanej, która jest prawie czystą skrobią oraz do produkcji spirytusu.

Ziemniaki spożywcze zostały wyhodowane w wielu krajach w postaci różnych krzyżówek. Dzięki sztucznej selekcji powstały tysiące odmian odpornych na choroby takie, jak zarazy ziemniaczane.

Ziemniaki – własciwości

Właściwości odżywcze ziemniaka na 100 g

Zawartość poszczególnych składników zależy od genotypu odmiany ziemniaka.

  • wartość energetyczna – ok. 80 kcal
  • zawartość białka – ok. 2 g
  • węglowodany – ok. 18 g (przyswajalne ok. 17 g)
  • zawartość skrobi – 0,5 g
  • błonnik – 1,5 g

Jednocukry rozpuszczalne

  • glukoza – 0,2 g
  • fruktoza – 0,2 g

Dwucukry

  • sacharoza – 0,5 g
  • laktoza – 0,0 g

Tłuszcze  -0,1 g

  • kwasy tłuszczowe nasycone – 0,01 g
  • kwasy tłuszczowe wielonienasycone – 0,06 g
  • omega-3 – 0,01 g
  • ALA (a-linolenowy) – 0,01 g
  • omega-6 – 0,05 g
  • linolowy (LA) 0,05 g

Woda – ok.79 g

Składniki mineralne

Ziemniaki zawierają również związki fenolowe o charakterze przeciwutleniaczy oraz antocyjany, które znajdują się wbulwach o barwnym miąższu. Te związki mają właściwości przeciwnowotworowe, mogą zapobiegać zmianom w siatkówce oka oraz chorobom sercowo-naczyniowym. Związki te zachowują się w ziemniakach nawet przy długim ich przechowywaniu (przez całą zimę).

Bulwy ziemniaka po poddaniu obróbce cieplnej są cennym pokarmem dla człowieka. Ziemniaki ze względu na ich termin zbioru dzieli się na średniowczesne, średnio późne i późne. Jadalne odmiany ziemniaków, najbardziej cenione są gdy posiadają owalny kształt bulw, które są pokryte gładką skórką, niewielką ilością płytko osadzonych oczek, dobrym smakiem i zapachem. Niezbyt korzystnymi cechami są: ciemnienie w stanie surowym po obraniu i po ugotowaniu, ostry smak.

Odmiany jadalne ziemniaków dzielą się na typy kulinarne:

A – sałatowe, polecane na sałatki do jedzenia na zimno, po ugotowaniu
B – wszechstronne w zastosowaniu: do zup, ciast ziemniaczanych, zapiekanek, frytek
C – mączyste, polecane do purée, pyz, placków, do pieczenia
D – bardzo mączyste i suche, mało przydatne w kuchni.

Zastosowanie ziemniaka w kosmetyce

ze względu na zawartość witaminy C i skrobi, warto robić domowe maseczki na twarz, np. w trakcie przygotowywania ziemniaków na placki warto przemyć twarz „wodą”, która powstaje po ich utarciu i zostawić na twarzy około 15 minut, następnie zmyć, czasem warto przetrzeć twarz kawałkiem przekrojonego ziemniaka i też zmyć po 15 minutach. Można też robić maseczkę z ziemniaka połączonego z miodem, czy z oliwą z oliwek. Tego typu maseczki pomagają w odbudowie kolagenu w skórze. Wodą z ziemniak można także płukać włosy, będą miały piękny połysk, szczególnie jak są siwe i matowe oraz zniszczone.

Sok z surowego ziemniaka

W medycynie ludowej stosuje się sok z surowego ziemniaka (nie należy obawiać się gorączki tak, jak po zjedzeniu surowego ziemniaka), w przypadku bólów brzucha, przy niestrawności, nadkwaśności, stanami zapalnymi śluzówki żołądka i dwunastnicy, chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy i wątroby. Pomaga pozbyć się przykrego zapachu z ust, obniża poziom cukru. Surowy sok z ziemniaka powoduje przyswajanie bakterii probiotycznych oraz ma właściwości antynowotworowe – najprawdopodobniej hamuje rozwój komórek nowotworowych żołądka i ogranicza prawdopodobnie rozwój komórek raka skóry (badania cały czas trwają).

Picie świeżo przygotowanego (najlepiej wycisnąć starty ziemniak przez lnianą szmatkę)soku z surowego ziemniak trzeba prowadzić bardzo ostrożnie i stopniowo, zaczynając od łyżki soku 3x dziennie na czczo aż do połowy szklanki aż do pozbycia się dolegliwości. Taką kurację sokiem z surowego ziemniaka warto wypróbować nawet jak mamy zdiagnozowane choroby i zanim zastosujemy leki. Kuracja na pewno nie niesie za sobą żadnych skutków ubocznych, a niejednej osobie pozwoliła zregenerować układ pokarmowy i pozbyć się przykrych dolegliwości.