Potas w organizmie

Potas to pierwiastek, bez którego prawidłowe funkcjonowanie organizmu jest niemożliwe. Organizm człowieka zawiera przeciętnie ok. 150g potasu, jest jednym z ważniejszych makroelementów. Dzienne zapotrzebowanie człowieka to 3,5-5g. Potas rozpuszcza się w wodzie tworząc elektrolit – przenosi ładunki elektryczne i jest obecny w całym ciele.

Rola i funkcje potasu w organizmie:

  • bierze udział w gospodarce wodnej i utrzymaniu odpowiedniej objętości płynów o organizmie poprzez regulowanie objętości płynów zewnątrzkomórkowych – jako przeciwieństwo sodu wpływa w ten sposób na obniżenie ciśnienia krwi
  • reguluje równowagę kwasowo-zasadową
  • bierze udział w transporcie składników odżywczych do wnętrza komórek (łatwo przenika przez błony komórkowe) i usuwaniu produktów przemiany materii
  • bierze udział w procesach syntezy białka niezbędnego do budowy mięśni
  • wraz z sodem i chlorem zapewnia równowagę elektrolityczną wewnątrz i na zewnątrz komórek
  • bierze udział w przenoszeniu impulsów elektrycznych w układzie nerwowym
  • poprawia dotlenienie mózgu
  • stymuluje wydzielanie insuliny
  • bierze udział w regulowaniu pracy układu krwionośnego i serca

Niedobór potasu – objawy

  • uczucie niepokoju i nerwowego napięcia, nadpobudliwość
  • przyspieszone bicie serca i inne zaburzenia pracy serca (arytmia, częstoskurcz, migotanie komór)
  • problemy z pracą mięśni – skurcze, ból, drżenie, osłabienie mięśni
  • szybkie męczenie się
  • obrzęki rąk i nóg
  • wysypka

Niedobór potasu (hipokaliemia) może być skutkiem:

  • stosowania niektórych leków nasercowych lub moczopędnych (diuretycznych)
  • wymiotów lub biegunek przy chorobach jelit lub zatruciach pokarmowych (także przy rygorystycznej diecie i przyjmowaniu środków przeczyszczających)
  • zwiększonej potliwości
  • niedoczynności tarczycy prowadzącej do zwiększonego wydalania potasu

Niedobór potasu uzupełnia się poprzez suplementację (potas w tabletkach) i stosowanie produktów żywnościowych zawierających stosunkowo dużo potasu.

Nadmiar potasu (hiperkaliemia) – objawy

  • mrowienie stóp i dłoni
  • spowolnienie pracy serca
  • osłabienie mięśni

Za dużo potasu w organizmie to rzadkie zjawisko związane z niewydalaniem nadmiaru potasu przez nerki lub w przypadku suplementacji bez kontroli lekarza (przedawkowanie potasu).

Produkty bogate w potas:

  • Warzywa: ziemniaki, cukinia, bakłażan, buraki (surowe), bób, pomidory, kalarepa, zielony groszek)
  • Owoce (zwłaszcza suszone): morele, porzeczki czerwone i czarne, brzoskwinie, banany, agrest
  • Produkty zbożowe: płatki kukurydziane, owsiane, kasza jęczmienna, gryczana, chleb żytni
  • Produkty zwierzęce: mięso z kurczaków, indyków, wołowina, wieprzowina, ryby (dorsz, łosoś, makrela), mleko, jogurt
  • Inne: kakao (czekolada), orzechy, rodzynki, fasola (rośliny strączkowe), mleko, grzyby, dynia, melasa

Ze względu na spożywanie dużych ilości najlepsze są ziemniaki, rośliny strączkowe, suszone morele, dynie, pomidory. Spożywając większe ilości niektórych produktów, trzeba zwracać uwagę na kaloryczność.