Owsiki – objawy i leczenie owsicy

Owsiki to pasożyty, plaga choroby przez nie wywołanej (owsicy) dotyczy przede wszystkim u dzieci, chociaż może się też zdarzyć u dorosłych.

Co to są owsiki?

Owsik to pasożyt o wyglądzie robaka z grupy nicieni, koloru z pozoru białego, bo tak naprawdę jest przeźroczysty. Rozmiary owsika to ok. 1 cm. Samica a ok. 3 mm samiec. Owsiki pasożytują wyłącznie  w organizmie człowieka, w jelicie grubym, wyrostku robaczkowym oraz w jelicie cienkim (jego końcowym odcinku). Owsiki żywią się treścią jelitową oraz substancjami, które są w niej zawarte. Samice żyją około 4 tygodni, a samce giną natychmiast po zapłodnieniu. Samica składa jaja w odcinku jelita przyległym do odbytnicy człowieka, tych jaj jest od 8 do 12 tys. Po 4-8 godzinach larwy osiągają zdolność do inwazji w pozostałych odcinkach jelit. W okresie, kiedy samice złożą jaja, jest odczuwany największy świąd w okolicy odbytnicy.

Jest to choroba wieku dzieci od wieku żłobkowego do wieku szkolnego. Chorobą tą bardzo łatwo się zarazić, właśnie w wieku dziecięcym i to szczególnie w skupiskach gdzie przebywa dużo dzieci, czyli w żłobkach, przedszkolach, szkołach, ale oczywiście w domu, wśród rodzeństwa i rodziny również.

Dlaczego owsica to głównie choroba dzieci?

Jest to choroba brudnych rąk i dlatego wynika z niedostatecznej higieny rąk i nie tylko, która nie jest jeszcze dobrze ukształtowana u dzieci. U dzieci, które nie zawsze mają jeszcze ukształtowane nawyki higieny mycia rąk, po wyjściu z toalety, przed rozpoczęciem posiłku. Owsica jest inaczej nazywana także chorobą brudnych rąk.

Owsica rozprzestrzenia się nie tylko poprzez jedzenie brudnymi rekami, ale także poprzez jedzenie brudnych, niedomytych owoców, poprzez zanieczyszczoną pościel, ręczniki rudne zabawki, piasek w piaskownicy czy na plaży, po dotykaniu tych miejsc i rzeczy wkładanie brudnych rąk do buzi. Jaja owsików mogą znajdować się też nawet w kurzu domowym, w hotelach, miejscach takich jak szpitale itp. wtedy zarażamy się drogą oddechową. Na zakażenia oprócz dzieci najbardziej narażone są salowe, sprzątaczki, pielęgniarki, personel pomocniczy w żłobkach, przedszkolach, szkołach.

Dlaczego tak się dzieje?

Po prostu na tym wszystkim mogą być jaja owsików, które składane są przez samicę w organizmie zarażonego dziecka w okolicy odbytu i tam właśnie dziecko odczuwa bardzo silny świąd, a drapiąc się przenosi na rękach jaja na wszystko, co je otacza, czego dotyka bezpośrednio. Jeżeli nie myje rąk przed jedzeniem, powtórnie też wprowadza te jaja owsików do organizmu.

Owsiki – objawy owsicy

• swędzenie w okolicy odbytu
• brak łaknienia
• niespokojny sen
• nerwowość (produkty metabolizmu owsików drażnią prawdopodobnie zakończenia nerwowe)
• zaparcia
• bóle brzucha
• nudności
• zapalenie skóry i wysypka
• na skórze około odbytniczej i krocza mogą być widoczne białe twory o zabarwieniu biało-szarym (samice owsika).

Rozpoznanie owsicy

• badanie kału na obecność jaj (czy nawet samic owsika)
• test taśmy celofanowej, który polega na dotknięciu lepką strona taśmy okolic odbytu (jaja owsika przywierają do taśmy). Próbki należy pobrać po przebudzeniu się, przed skorzystaniem z toalety i umyciem się.

Test taśmy a także próbki kału pobiera się 3 razy. Test jest ujemny dopiero jak otrzyma się 3-4 wyniki ujemne.

Owsiki – leczenie owsicy

Podanie jednorazowej dawki jednego z podanych niżej leków, z wyboru zleconych przez lekarza:

• pyrantel
• mebendazol
• abendazol, w ściśle zleconych dawkach jednorazowych i tzw. przypominających po określonym przez lekarza czasie.

Powikłania owsicy

• niedokrwistość
• wtórne zakażenia bakteryjne i martwica śluzówki jelit
• przy bardzo nasilonej inwazji owsików organizm chorego, zwłaszcza jak jest to dziecko, jest narażony na poważne zaburzenia rozwoju fizycznego i psychicznego
• w bardzo rzadkich przypadkach może dojść do przewlekłych zapaleń jelita grubego

Profilaktyka owsicy

Dbałość o higienę dziecka i uczenie tej higieny, jak tylko jest to możliwe, od najwcześniejszego okresu życia dziecka. Należy także dbać o higienę otoczenia dziecka o czystą pościele, ręczniki, zabawki. Należy też bardzo krótko obcinać paznokcie dziecka, bo pod brudnymi paznokciami jest najlepsze miejsce na gromadzenie się jaj owsików.

Należy też zwrócić uwagę na fakt, że dzieci się drabie w okolicy odbytu, czy dziecko jest niespokojne, czy ma zaparcia i nadmierny apetyt. W kale dziecka można zauważyć owsiki ale nie zawsze się to udaje. Należy oczywiście zwrócić się natychmiast do lekarza, o to nieprzyjemne schorzenie na szczęście dość skutecznie się leczy i jak zachowa się higienę to bez nawrotów, bo dość szybo może dojść do powtórnego zarażenia się owsikami.

W trakcie choroby i także profilaktycznie należy dać o prawidłowe odżywianie dziecka. Unikać węglowodanów, albo bardzo je ograniczać. Dostarczać odpowiednie porcje warzyw, suszonych owoców, orzechów, chleb razowy, szczególnie ze względu na zawartość błonnika, który pomaga oczyszczać jelita. Stosować odpowiednie ilości kiszonek (kapusta, ogórki, sok z buraków) celem dostarczania naturalnych probiotyków do jelit.