Nerwobóle – przyczyny, objawy, leczenie

Neuralgia – nerwoból

Nerwobóle, to termin medyczny określany inaczej jako neuralgie i charakteryzujący uszkodzenia nerwu obwodowego, który przenosi bodźce ze zmysłów do mózgu. Nerwobóle nagłość w występowaniu oraz ostrość w odczuwaniu w postaci szarpiącego rwącego bólu, który promieniuje w obszarze umiejscowienia nerwu. Ból jest napadowy, trwający sekundy, pomiędzy okresami bólu są przerwy bez bólowe albo okresy o odczuwaniu znacznie łagodniejszych dolegliwości.

Typy neuralgii

  • Neuralgia nerwu trójdzielnego, która występuje w rejonie twarzy, wynikający z uszkodzenia jednego z nerwów czaszkowych, odpowiedzialnego za odczuwanie w różnych rejonach twarzy. Nerwoból nerwu trójdzielnego dotyka głównie kobiety po 35 roku życia. Przyczyny nie są dokładnie znane, wskazuje się na urazy, stany zapalne zatok, stany zapalne zębów. Ból jest rwący lub piekący i trwa do 15 minut, czasem dłużej. Czasem razem z bólem pojawia się łzawienie oka oraz drgania mięśni twarzy. Stosuje się leczenie farmakologiczne (leki przeciwpadaczkowe), fizykoterapię, a w skrajnych przypadkach chirurgiczne przecięcie nerwu.
  • Neuralgia popółpaścowa, są to nerwobóle w przebiegu półpaśca (odczuwalny ból towarzyszący w miejscu występowania wysypki). W części przypadków ból w miejscu po przebytym półpaścu utrzymuje się przez wiele lat. Stosuje się leczenie objawowe, a choremu podaje się również leki przeciwdepresyjne.
  • Neuralgia językowo-gardłowa, która powstaje na skutek podrażnienia nerwu językowo-gardłowego przez naczynia krwionośne. Boli ucho, korzeń języka, tylna ściana gardła, poniżej żuchwy albo wszystko jednocześnie. Chory określa ból jak po porażeniu prądem. Ból trwa krótko, od kilku sekund do dwóch minut. Leczenie farmakologiczne, rzadziej chirurgiczne.
  • Neuralgia splotu ramiennego, która dotyczy nerwów obręczy barkowej i ramienia, w której następuje promieniowanie bólowe do dalszej części kończyn (ramienia i ręki). Przyczyną bólu mogą być zwyrodnienia w obrębie odcinka szyjnego kręgosłupa, czasem nerwoból występuje bez przyczyny. Ból jest ostry, nasila się przy ruchach głowy, kaszlu, kichaniu, przy uciskaniu mięśni w trakcie badania lekarskiego. Choremu podaje się niesteroidowe leki przeciwbólowe, masaże, zabiegi fizjoterapeutyczne, czasem mogą pomóc tylko zabiegi chirurgiczne związane ze zwyrodnieniem kręgosłupa.
  • Neuralgia międzyżebrowa – objawia się jako następstwo uszkodzenia nerwów międzyżebrowych na skutek reumatoidalnego zapalenia stawów albo guzkowatego zapalenia tętnic. Nerwoból międzyżebrowy to rwący, szarpiący lub piekący ból pojawiający się nagle. Narasta w czasie wysiłku fizycznego, przy głębokim wdechu lub pochylaniu się do przodu. Stosuje się leki przeciwbólowe i maści albo plastry rozgrzewające.

Przyczyny neuralgii

  • ucisk na nerw
  • uszkodzenie mechaniczne
  • podrażnienie nerwów
  • stres
  • braki witamin z grupy B
  • infekcje
  • następstwo i objawy towarzyszące w cukrzycy, toczeniu rumieniowatym, błonicy, borelioza oraz reumatoidalnym zapaleniu stawów
  • skutki uboczne działania substancji toksycznych w organizmie (alkohol, metale ciężkie, tlenek węgla
  • na skutek reakcji na działanie niektórych leków

Objawy neuralgii

  • ataki bólu nagłe, z uczuciem kłucia, ból palący, mrowiący i rozdzierający na poziomie skóry, ale odczuwany jako głęboki, nie widać uszkodzeń tkanek w tych miejscach
  • bolesność i zmiana czucia w obrębie i okolicy miejsca bólu
  • bolesność miejsc na bodźce, które normalnie tego bólu nie wywołują np. próba wzięcia głębokiego oddechu przy neuralgii międzyżebrowej
  • ból, który nasila się przy powtarzaniu symulacji bólowej i nieustępujący po jej zaprzestaniu

Tego typu nerwobólom mogą towarzyszyć drętwienia, mrowienia, zaburzenia czucia (brak czucia lub przeczulica), osłabienie siły mięśniowej aż do niedowładów włącznie. Ból przy neuralgiach jest tak silny i promieniujący, że nie można go zminimalizować żadnymi popularnymi środkami przeciwbólowymi i to też jest sygnał, aby niezwłocznie udać się do lekarza pierwszego kontaktu.

Rozpoznanie neuralgii

Lekarz pierwszego kontaktu po badaniu i wywiadzie skieruje na konsultację neurologiczną albo jeszcze zleci wykonanie dodatkowych badań, które wykluczą inne dolegliwości chorobowe, które mogą dawać bóle podobne do nerwobólów ( na przykład neuropatię).

Leczenie neuralgii

Najczęściej po wyeliminowaniu innych chorób, po uspokojeniu pacjenta, nerwobóle po jakimś czasie mijają same, ale niejednokrotnie wymagają leczenia wspierającego w postaci leków przeciwbólowych zleconych przez lekarza, plastrów i maści rozgrzewających, okładów.

Fizykoterapia zalecana przy nerwobólach

  • masaże miorelaksacyjne i podwodne
  • natryski o zmiennej temperaturze
  • okłady borowinowe
  • terapia manualna
  • lampa sollux z filtrem niebieskim
  • galwanizacja
  • jonoforeza z użyciem leków przeciwzapalnych
  • prądy diadynamiczne
  • prądy interferencyjne
  • diatermia krótkofalowa
  • ultradźwięki
  • kinezyterapia (ćwiczenia oddechowe).

Bardzo zalecane przy nawracających neuralgiach jest leczenie sanatoryjne i uzdrowiskowe. Dobre efekty przynosi też akupunktura i akupresura

Możliwe jest leczenie ziołami o właściwościach przeciwbólowych przy pomocy np. bzu czarnego, rumianku, kory wierzby.

Konieczne jest także podawanie preparatów z witaminami z grupy B, które regenerują nerwy i przyspieszają likwidację mikrouszkodzeń zakończeń nerwowych. Bardzo istotna też jest dieta wzbogacona o produkty z dużą zawartością witamin z tej grupy np. produkty pełnoziarniste, zielone warzywa liściaste, rośliny strączkowe, orzechy, wątróbka, jaja, nabiał, ryby.

Jeżeli jest uzasadnienie i często powtarza się ten problem po postawieniu diagnozy, to lekarz neurolog może zlecić leki przeciwpadaczkowe i przeciwdepresyjne. Wskazane jest ogrzewanie tych miejsc uszkodzeń nerwu. Bardzo dobre efekty przynoszą też iniekcje podskórne z leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, podawane w miejscu gdzie występuje ból. W leczeniu silnych neuralgii nerwu trójdzielnego stosuje się czasem leczenie szpitalne.

U niektórych pacjentów z nerwobólami konieczne jest leczenie chirurgiczne, przede wszystkim w takich przypadkach, gdy przyczyną nerwobólu jest ucisk na nerw.