Kalendarium badań w ciąży. Jakim testom poddać się w I, II i III trymestrze?

Każda kobieta w ciąży powinna przejść szereg badań sprawdzających stan jej zdrowia i dziecka. W zależności od zaawansowania trymestru i przebiegu ciąży część testów wykonuje się regularnie, inne tylko raz. Niektóre z nich są obowiązkowe, a niektóre tylko dodatkowe i dobrowolne.

Badania w ciąży na pierwsze 20. tygodni

Badania wykonywane w pierwszym trymestrze pozwalają sprawdzić przede wszystkim stan zdrowia przyszłej mamy. W przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości, np. endokrynologicznych, lekarz prowadzący może zalecić dodatkowe konsultacje u innego specjalisty, który równolegle zaplanuje i przeprowadzi leczenie zaburzeń. Pierwsze badania wykonywane są do 10. tygodnia ciąży. Kiedy zbliża się 16 tydzień ciąży, warto skupić się na rozpoczęciu ćwiczeń ogólnousprawniających, oddechowych i relaksacyjnych oraz treningu mięśni kegla. Od tego czasu do końca 20. tygodnia ciąży, przyszła mama powinna stale monitorować stan swojego zdrowia oraz bacznie obserwować dokuczające dolegliwości ciążowe, a w razie niepokojących objawów, zgłosić się do lekarza w celu ustalenia przyczyn problemu.

W przebiegu wspomnianych pierwszych badań lekarz lub położna zbierają ogólne informacje na temat aktualnego zdrowia przyszłej mamy i nierzadko również historii chorób ojca dziecka oraz najbliższej rodziny z obojga stron, czyli rodziców i rodzeństwa. Ponadto dokonują pomiarów masy ciała i wzrostu, sprawdzają ciśnienie tętnicze krwi oraz przeprowadzają rutynową kontrolę piersi i nieobowiązkowe badanie ginekologiczne w celu potwierdzenia obecności i lokalizacji zarodka. Specjaliści zalecają również cytologię i konsultację stomatologiczną, wykonanie morfologii krwi i badanie ogólne moczu, a także udzielają cennych wskazówek m.in. na temat stylu życia w ciąży i suplementacji najważniejszych mikroelementów.  

Okres pomiędzy 15 a 18. tygodniem ciąży poza ponowną morfologią czy pomiarami obwodów i wagi, to również czas na USG połówkowe, które pozwala ocenić wiek ciąży, sprawdzić szczegółowo budowę anatomiczną malucha oraz określić ryzyko wystąpienia wady genetycznej, szczególnie zespołu Downa, Patau i Edwardsa.

Badania po 20. tygodniu

Od połowy czasu trwania prawidłowo rozwijającej się ciąży przez najbliższe 6 tygodni warto skupić się na edukacji przedporodowej, w której przebiegu lekarz przygotowuje przyszłej mamie plan porodu z uwzględnieniem jej preferencji np. co do miejsca narodzin malucha czy oczekiwań dotyczących opieki medycznej. Ponadto kobiecie przedstawia się metody łagodzenia bólu, a także możliwość zdeponowania krwi pępowinowej i sznura pępowinowego w celu pozyskania z nich komórek macierzystych. W tym czasie przyszła mama wykonuje również kolejną serię badań morfologicznych, a także może wysłuchać czynność pracy serca maluszka. III. trymestr obejmuje obserwację ruchów dziecka i jego fizjologicznego rozwoju. Ultrasonografia w tym celu prowadzona jest najczęściej jeszcze przed 32 tygodniem ciąży. Kolejne 5 tygodni to badania kontrolne parametrów morfologicznych kobiety oraz ocena ryzyka ciążowego i depresji poporodowej. Oceniana jest również aktywność dziecka. Ostatnie 2 tygodnie ciąży to oczekiwanie na rozwiązanie. Badanie KTG i ostateczne USG zaplanowane są nie wcześniej niż w terminie porodu.