Morfologia

Morfologia – podstawowe badanie krwi

Morfologia to oznaczanie ilości i jakości upostaciowionych składników krwi (składników morfotycznych – komórek lub fragmentów komórek). Morfologia krwi wykonywana jest na czczo z krwi obwodowej.

Wyniki badań morfologii krwi

Liczba krwinek białych (leukocyty) WBC

Krwinki białe produkowane są w szpiku kostnym i tkance limfatycznej. Ich główne zadanie to obrona organizmu przed drobnoustrojami, chociaż każda z populacji komórek w obrębie krwinek białych ma swoją specjalizację.

Norma liczby białych krwinek: 4-10 000/mm³.

Zmiany liczby krwinek białych należy zawsze rozpatrywać łącznie z wynikami tzw. rozmazu krwi.

Rozmaz krwi

Rozmaz krwi podaje informacje na temat różnych populacji komórek w obrębie krwinek białych.

Procentowy udział poszczególnych typów komórek rozkłada się następująco (w procentach):

• Granulocyty pałeczkowate 1%-5%
• Granulocyty obojętnochłonne (Neutrofile NEUT) 40%-70%
• Limfocyty (LYMPH) 20%-45%
• Monocyty (MONO) 3%-8%
• Granulocyty kwasochłonne (Eozynofile EOS) 1%-5%
• Granulocyty zasadochłonne (Bazofile BASO) 0%-1%

Istotna jest bezwzględna liczba poszczególnych rodzajów krwinek białych, które można obliczyć, znając całkowitą liczbę krwinek i procentowy udział danej populacji. Dla uzyskania tego wyniku wystarczy obie te wartości pomnożyć.

Erytrocyty

Liczba krwinek czerwonych (erytrocyty) RBC –  odpowiedzialne za dostarczanie tlenu do tkanek i odebranie dwutlenku węgla.

Normy czerwonych krwinek:

• dla kobiet 3,6-5, mln/mm³
• dla mężczyzn 4,2-5,4 mln/mm³

Hemoglobina

Zawartości hemoglobiny Hb – specjalne białko, którego obecność umożliwia czerwonym krwinkom pełnienie funkcji transportowych do tkanek na obwodzie ( tlen dostarczany a dwutlenek węgla usunięty) i jednocześnie barwnikiem krwinek czerwonych.

Normy hemoglobiny:

• dla kobiet 12-16 g/dl
• dla mężczyzn 13-18 g/dl

Hematokryt

Wartości hematokrytu Ht (HCT) – zależy od liczby krwinek czerwonych i ich objętości. Jest to stosunek objętości masy erytrocytów do całkowitej objętości krwi, wyrażany w procentach.

Normy hematokrytu:

• dla kobiet: 36-45%
• dla mężczyzn: 40-54%

MCV

Średnia objętość krwinki czerwonej MCV – Jeżeli objętość krwinki czerwonej jest poniżej normy – określana jest jako mikrocytowa, jeśli powyżej – makrocytowa.

Norma wynosi 80-92 fl i taka krwinka nazywa się normocytową.

MCH

Średnia zawartość hemoglobiny w krwince MCH – to średnia masa hemoglobiny we krwi.

Normy zawartości hemoglobiny:

• dla kobiet: 27-31 pg
• dla mężczyzn: 27-34 pg

Wynik powyżej normy – podwyższone wartości MCH mogą świadczyć o sferocytozie. Wynik poniżej normy – w zaburzeniach wodno – elektrolitowych typu przewodzenia hipotonicznego oraz w niedokrwistościach niedobarwialnych.

Średnie stężenie hemoglobiny w krwince MCHC – średnie stężenie hemoglobiny w krwince czerwonej.

Norma: 31-38 g/dl

PLT

Liczba płytek krwi PLT – Trombocyty wytwarzane są w szpiku kostnym. Odgrywają istotną rolę w procesach krzepnięcia. Zmniejszenie liczby płytek we krwi to trombocytopenia, małopłytkowość; przy znacznym spadku, występują objawy skazy krwotocznej.

Zwiększenie liczby płytek krwi – trombocytoza, obserwuje się tendencje do tworzenia się zakrzepów naczyń krwionośnych.

Norma liczby płytek krwi: 100-450 tys./mm³ krwi.

Interpretacja wyników badań krwi

Wyniki badań morfologii musi oceniać lekarz, są one tylko jednym z elementów dochodzenia do diagnozy i muszą być rozpatrywane łącznie z innymi badaniami lub objawami.