Salmonella

Salmonelloza

Salmonella to nic innego jak bakterie Salmonelle enterica, należą one do rodziny Enterobacteriaceae. Powodują one poważne zatrucia pokarmowe z dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi a czasem ogólnoustrojowymi jak w przypadku posocznicy. Prawidłowa nazwa choroby to salmonelloza, ale potocznie mówi się o zatruciu salmonellą, ponieważ objawy są podobne do objawów zatrucia pokarmowego. Salmonellozę wywołuje część odmian pałeczek salmonelli.

Jak dochodzi do zakażenia salmonellą?

Salmonella przenoszona jest do organizmu ludzkiego w sposób bezpośredni lub pośredni. Można ja przenieść również przez bezpośredni kontakt z zakażonym zwierzęciem lub człowiekiem albo zakażonymi fekaliami pochodzącymi od nich, które dostają się do środowiska. Pałeczki salmonelli dostają się do organizmu ludzkiego z pożywieniem, które jest nimi zanieczyszczone. Może to być zarówno pożywienie pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego. Wśród najczęściej zanieczyszczonych pokarmów prym wiodą: jajka, mięso, mleko.

Bakterie salmonelli po dostaniu się do organizmu ludzkiego atakują błonę śluzową przewodu pokarmowego, w którym wytwarzają toksyny i wywołują nieżyt żołądkowo-jelitowy obejmujący jelito grube i cienkie.

Zakażenie salmonellą występuj a najczęściej w dużych skupiskach ludzi, w których się oni żywią tzn. w szpitalach, zakładach opieki, stołówkach, szkołach, przedszkolach, żłobkach itp.

Objawy zakażenia salmonellą

Pierwsze objawy zakażenia salmonellą (potocznie zatrucie salmonellą) ujawniają się już około 12-36 godzin po zakażeniu, chory ma wysoką gorączkę, dreszcze, parcie na stolec, biegunkę, kurczowe bóle brzucha, nudności, wymioty, bolesność podczas wypróżniania się. jest to tzw. postać żołądkowo jelitowa zatrucia salmonellą.

Objawy zatrucia salmonellą w postaci żołądkowo-jelitowej są zazwyczaj dość łagodne, więc choroba w większości przypadków przebiega mało dolegliwie i chory traktuje go jak zwykłe zatrucie pokarmowe, nawet nie wiedząc, że zaraził się salmonellą. Choroba mija zwykle po kilku dniach, jeżeli jednak choroba zaatakuje osobę o mniejszej odporności, osobę starszą lub dziecko, może nastąpić do bardzo wodnistych biegunek, które prowadzą do odwodnienia organizmu.

Salmonella może też zaatakować inne narządy poza przewodem pokarmowym, to postać narządowa z zajęciem narządów wewnętrznych i stawów. Stany zapalne mogą pojawić się w układzie pokarmowym, krążenia, oddechowym, moczowym, nerwowym, w stawach.

U osób najbardziej narażonych na działanie bakterii może dojść nawet do sytuacji zagrażających życiu, wówczas takie sytuacje wymagają leczenia szpitalnego. Takie przypadki zachodzą w septycznej (posocznicowej) postaci salmonellozy, kiedy jest wysoka gorączka, bardzo zły stan ogólny i objawy wstrząsu.

Rozpoznanie zakażenia salmonellą

• wywiad lekarski
• obserwacja objawów u chorego
• badania laboratoryjne kału na posiew

Każde potwierdzone zakażenie bakteriami z rodzaju Salmonella musi być zgłoszone do Sanepidu.

Leczenie salmonelli

W leczeniu infekcji o charakterze infekcji żołądkowo- jelitowej konieczne jest przede wszystkim nawadnianie organizmu dożylne, kroplówkami z elektrolitami. Można stosować nawadnianie doustne, w przypadku lżejszych odwodnień i braku wymiotów.

W przypadkach uzasadnionych i zleconych przez lekarza prowadzi się leczenie antybiotykami np. w przypadku postaci posocznicowej.

Bardzo ważne izolowanie chorych zakażonych salmonellą, aby nie doprowadzać do rozprzestrzeniania się zakażenia. Dopiero kontrolne wykonanie 3 kolejnych badań kału na posiew i potwierdzenie ujemnych wyników daje pewność, że leczenie jest zakończone.

Profilaktyka zakażenia salmonellą

Bardzo ważne jest przestrzeganie higieny podczas przygotowywania posiłków: bardzo dokładne mycie warzyw i owoców. Nie powinno spożywać się surowego mleka, mięsa i jaj. Surowe produkty nie mogą stykać się w lodówce z produktami gotowymi do spożycia. Jaja najlepiej umyć i wyparzyć przez kilka sekund.

Bardzo ważne jest przestrzeganie zasad higieny osobistej, w tym przypadku mycie rąk po skorzystaniu z ubikacji, po powrocie do domu, przed każdym posiłokiem.

Koniecznie zapobiegać zachorowaniom na salmonellę u zwierząt domowych, dbać o ich higienę, higienę ich naczyń do spożywania pokarmów oraz wody, oraz o prawidłowej jakości karmę.