Endometrioza – objawy, diagnostyka, leczenie

Endometrioza to przewlekła choroba ginekologiczna, w której tkanka podobna do endometrium – błony śluzowej wyściełającej jamę macicy – występuje poza jej prawidłową lokalizacją. Może lokalizować się m.in. w jajnikach, jajowodach, otrzewnej, a nawet poza miednicą mniejszą – np. w jelitach, pęcherzu moczowym czy płucach. Mimo że dotyczy nawet 10–15% kobiet w wieku rozrodczym, nadal bywa późno diagnozowana. Jej przebieg jest bardzo zróżnicowany – od postaci bezobjawowej po ciężkie przypadki z towarzyszącym silnym bólem i niepłodnością.

Objawy endometriozy

Obraz kliniczny endometriozy jest szeroki i może się znacznie różnić u poszczególnych pacjentek. Objawy zależą od lokalizacji ognisk endometrialnych, ich aktywności hormonalnej i stopnia zaawansowania choroby. Do najczęstszych objawów należą:

1. Bolesne miesiączki (dysmenorrhoea)

Ból pojawia się tuż przed miesiączką lub na początku krwawienia i może promieniować do pleców, pachwin, odbytnicy. Ból nie reaguje dobrze na standardowe leki przeciwbólowe i z czasem może się nasilać.

2. Ból podczas stosunku (dyspareunia)

Zwłaszcza głęboki ból podczas penetracji, często wskazuje na endometriozę tylnej ściany pochwy, zatoki Douglasa lub więzadeł krzyżowo-macicznych.

3. Przewlekły ból miednicy

Ból o różnym nasileniu, niekoniecznie związany z cyklem miesiączkowym. Może utrudniać codzienne funkcjonowanie, siedzenie czy aktywność fizyczną.

4. Problemy z płodnością

Endometrioza jest jedną z najczęstszych przyczyn niepłodności żeńskiej. Może powodować zaburzenia owulacji, niedrożność jajowodów, nieprawidłowości w endometrium i reakcje zapalne w obrębie miednicy mniejszej.

5. Objawy ze strony układu pokarmowego lub moczowego

W przypadku naciekania jelit lub pęcherza mogą pojawiać się: bolesne wypróżnienia, zaparcia, biegunki, ból przy oddawaniu moczu lub obecność krwi w moczu i kale, szczególnie okołomenstruacyjnie.

Szukasz dobrego ginekologa w Warszawie? Odwiedź empatyczny gabinet ginekologiczny dr Bożeny Chociełowskiej

Diagnostyka endometriozy

1. Wywiad i badanie ginekologiczne

Podstawą diagnostyki jest dokładny wywiad lekarski z uwzględnieniem charakterystyki bólu, jego związku z cyklem oraz objawów dodatkowych. W badaniu ginekologicznym lekarz może wyczuć zgrubienia, guzki czy ograniczoną ruchomość macicy.

2. Ultrasonografia przezpochwowa (USG TV)

To badanie pierwszego rzutu w diagnostyce endometriozy. Szczególnie skuteczne w wykrywaniu torbieli endometrialnych (tzw. torbieli czekoladowych) oraz ognisk głęboko naciekającej endometriozy w obrębie narządu rodnego.

3. Rezonans magnetyczny (MRI)

Stosowany w bardziej zaawansowanych przypadkach, szczególnie przy podejrzeniu zajęcia jelit, pęcherza moczowego lub tkanek głębokich. Umożliwia dokładną lokalizację i ocenę rozległości zmian.

4. Laparoskopia diagnostyczna

Uważana za złoty standard w potwierdzaniu rozpoznania endometriozy. Pozwala na bezpośrednią obserwację ognisk choroby, ich klasyfikację i często jednoczesne usunięcie zmian.

Leczenie endometriozy

Leczenie endometriozy jest indywidualne i zależy od wieku pacjentki, planów prokreacyjnych, nasilenia objawów oraz lokalizacji zmian. Dzieli się je na:

1. Leczenie farmakologiczne

Ma na celu kontrolę objawów bólowych oraz zahamowanie progresji choroby.

• Leki przeciwbólowe (NLPZ) – stosowane objawowo, głównie na bóle miesiączkowe.
• Hormonalna terapia – oparta na hamowaniu owulacji i menstruacji:
  
  • doustne środki antykoncepcyjne (jedno- lub dwuskładnikowe),
  • analogi GnRH,
  • progestageny (np. dienogest),
  • wkładki domaciczne z lewonorgestrelem.

Leczenie hormonalne nie powoduje cofnięcia choroby, ale może znacznie złagodzić jej objawy.

2. Leczenie chirurgiczne

Rekomendowane w przypadku nieskuteczności leczenia farmakologicznego, dużych torbieli, głębokiej endometriozy naciekającej inne narządy lub trudności z zajściem w ciążę.

Laparoskopia operacyjna umożliwia precyzyjne usunięcie ognisk endometriozy, torbieli, zrostów i przywrócenie prawidłowej anatomii miednicy. Chirurgia powinna być wykonywana przez doświadczonego specjalistę, aby zminimalizować ryzyko nawrotów i powikłań.

Endometrioza a jakość życia

Endometrioza to nie tylko problem medyczny – to również choroba społeczna i psychologiczna. Przewlekły ból, problemy z zajściem w ciążę, ograniczenie aktywności fizycznej i zawodowej mają istotny wpływ na jakość życia pacjentek. Dlatego tak ważne jest nie tylko leczenie objawów, ale też zapewnienie opieki psychologicznej, edukacji i wsparcia.

Dlaczego warto zaufać dr Bożenie Chociełowskiej?

Cierpisz na endometriozę? Wybierając gabinet ginekologiczny w Warszawie, warto postawić na specjalistę, który łączy wiedzę medyczną z troską o pacjentkę. Dr Bożena Chociełowska to lekarz, który od lat pomaga kobietom w każdym wieku – od pierwszej wizyty, przez okres rozrodczy, aż po menopauzę. To gwarancja profesjonalizmu, bezpieczeństwa i partnerskiego podejścia do zdrowia intymnego.

Podsumowanie

Endometrioza to przewlekła choroba ginekologiczna, w której tkanka podobna do endometrium – błony śluzowej wyściełającej jamę macicy – występuje poza jej prawidłową lokalizacją. Może lokalizować się m.in. w jajnikach, jajowodach, otrzewnej, a nawet poza miednicą mniejszą – np. w jelitach, pęcherzu moczowym czy płucach. Mimo że dotyczy nawet 10–15% kobiet w wieku rozrodczym, nadal bywa późno diagnozowana. Jej przebieg jest bardzo zróżnicowany – od postaci bezobjawowej po ciężkie przypadki z towarzyszącym silnym bólem i niepłodnością.

Objawy endometriozy

Obraz kliniczny endometriozy jest szeroki i może się znacznie różnić u poszczególnych pacjentek. Objawy zależą od lokalizacji ognisk endometrialnych, ich aktywności hormonalnej i stopnia zaawansowania choroby. Do najczęstszych objawów należą:

1. Bolesne miesiączki (dysmenorrhoea)

Ból pojawia się tuż przed miesiączką lub na początku krwawienia i może promieniować do pleców, pachwin, odbytnicy. Ból nie reaguje dobrze na standardowe leki przeciwbólowe i z czasem może się nasilać.

2. Ból podczas stosunku (dyspareunia)

Zwłaszcza głęboki ból podczas penetracji, często wskazuje na endometriozę tylnej ściany pochwy, zatoki Douglasa lub więzadeł krzyżowo-macicznych.

3. Przewlekły ból miednicy

Ból o różnym nasileniu, niekoniecznie związany z cyklem miesiączkowym. Może utrudniać codzienne funkcjonowanie, siedzenie czy aktywność fizyczną.

4. Problemy z płodnością

Endometrioza jest jedną z najczęstszych przyczyn niepłodności żeńskiej. Może powodować zaburzenia owulacji, niedrożność jajowodów, nieprawidłowości w endometrium i reakcje zapalne w obrębie miednicy mniejszej.

5. Objawy ze strony układu pokarmowego lub moczowego

W przypadku naciekania jelit lub pęcherza mogą pojawiać się: bolesne wypróżnienia, zaparcia, biegunki, ból przy oddawaniu moczu lub obecność krwi w moczu i kale, szczególnie okołomenstruacyjnie.

Szukasz dobrego ginekologa w Warszawie? Odwiedź empatyczny gabinet ginekologiczny dr Bożeny Chociełowskiej

Diagnostyka endometriozy

1. Wywiad i badanie ginekologiczne

Podstawą diagnostyki jest dokładny wywiad lekarski z uwzględnieniem charakterystyki bólu, jego związku z cyklem oraz objawów dodatkowych. W badaniu ginekologicznym lekarz może wyczuć zgrubienia, guzki czy ograniczoną ruchomość macicy.

2. Ultrasonografia przezpochwowa (USG TV)

To badanie pierwszego rzutu w diagnostyce endometriozy. Szczególnie skuteczne w wykrywaniu torbieli endometrialnych (tzw. torbieli czekoladowych) oraz ognisk głęboko naciekającej endometriozy w obrębie narządu rodnego.

3. Rezonans magnetyczny (MRI)

Stosowany w bardziej zaawansowanych przypadkach, szczególnie przy podejrzeniu zajęcia jelit, pęcherza moczowego lub tkanek głębokich. Umożliwia dokładną lokalizację i ocenę rozległości zmian.

4. Laparoskopia diagnostyczna

Uważana za złoty standard w potwierdzaniu rozpoznania endometriozy. Pozwala na bezpośrednią obserwację ognisk choroby, ich klasyfikację i często jednoczesne usunięcie zmian.

Leczenie endometriozy

Leczenie endometriozy jest indywidualne i zależy od wieku pacjentki, planów prokreacyjnych, nasilenia objawów oraz lokalizacji zmian. Dzieli się je na:

1. Leczenie farmakologiczne

Ma na celu kontrolę objawów bólowych oraz zahamowanie progresji choroby.

• Leki przeciwbólowe (NLPZ) – stosowane objawowo, głównie na bóle miesiączkowe.
• Hormonalna terapia – oparta na hamowaniu owulacji i menstruacji:
  
  • doustne środki antykoncepcyjne (jedno- lub dwuskładnikowe),
  • analogi GnRH,
  • progestageny (np. dienogest),
  • wkładki domaciczne z lewonorgestrelem.

Leczenie hormonalne nie powoduje cofnięcia choroby, ale może znacznie złagodzić jej objawy.

2. Leczenie chirurgiczne

Rekomendowane w przypadku nieskuteczności leczenia farmakologicznego, dużych torbieli, głębokiej endometriozy naciekającej inne narządy lub trudności z zajściem w ciążę.

Laparoskopia operacyjna umożliwia precyzyjne usunięcie ognisk endometriozy, torbieli, zrostów i przywrócenie prawidłowej anatomii miednicy. Chirurgia powinna być wykonywana przez doświadczonego specjalistę, aby zminimalizować ryzyko nawrotów i powikłań.

Endometrioza a jakość życia

Endometrioza to nie tylko problem medyczny – to również choroba społeczna i psychologiczna. Przewlekły ból, problemy z zajściem w ciążę, ograniczenie aktywności fizycznej i zawodowej mają istotny wpływ na jakość życia pacjentek. Dlatego tak ważne jest nie tylko leczenie objawów, ale też zapewnienie opieki psychologicznej, edukacji i wsparcia.

Dlaczego warto zaufać dr Bożenie Chociełowskiej?

Cierpisz na endometriozę? Wybierając gabinet ginekologiczny w Warszawie, warto postawić na specjalistę, który łączy wiedzę medyczną z troską o pacjentkę. Dr Bożena Chociełowska to lekarz, który od lat pomaga kobietom w każdym wieku – od pierwszej wizyty, przez okres rozrodczy, aż po menopauzę. To gwarancja profesjonalizmu, bezpieczeństwa i partnerskiego podejścia do zdrowia intymnego.

Podsumowanie

Endometrioza to choroba przewlekła, która wymaga kompleksowego podejścia – zarówno diagnostycznego, jak i terapeutycznego. Kluczowe znaczenie ma wczesne rozpoznanie oraz indywidualnie dobrane leczenie, które pozwala zmniejszyć dolegliwości bólowe, poprawić komfort życia i zwiększyć szansę na macierzyństwo. Współczesna medycyna dysponuje skutecznymi narzędziami diagnostycznymi i terapeutycznymi, ale równie istotne jest zrozumienie, empatia i systemowe wsparcie dla kobiet zmagających się z tą trudną chorobą.