Endometrioza – objawy, przyczyny

Gruczolistość zewnętrzna macicy, czyli endometrioza to stan chorobowy, w którym błona śluzowa macicy jest obecna poza jamą macicy. Rozrost endometrium (błony śluzowej macicy) postępuje zwykle w kierunku jajników, jajowodów i jamy otrzewnej (najczęściej). Błona śluzowa w tych miejscach nie może się złuszczać i wydostawać z organizmu kobiety w czasie krwawienia miesiączkowego. Mówimy o wszczepieniu endometrium, chociaż powierzchniowe wszczepy na otrzewnej i jajnikach to tylko jedna z trzech postaci choroby. Pozostałe to torbiele endometrialne (endometrioma, torbiele czekoladowe, torbiele smołowe) i guzki naciekające zawierające tkanki endometrium oraz tłuszczowe i włóknisto-mięśniowe. Endometrioza występuje u 8-15% kobiet miesiączkujących, rzadko w okresie po menopauzie

Endometrioza – objawy

Objawy endometriozy są słabe i często pomijane albo nie ma ich w ogóle. O endometriozie mogą świadczyć następujące objawy:

  • bolesne lub obfite miesiączki
  • bolesne współżycie (dyspareunia)
  • kłopoty z zajściem w ciążę
  • ból w czasie oddawania moczu lub stolca
  • przewlekłe bóle w miednicy
  • krew w moczu lub w kale
  • krwawienia z przewodu pokarmowego (objawy jelitowe endometriozy)

Przyczyny endometriozy

Istnieje kilka hipotez na temat przyczyn endometriozy. Wg hipotezy transplantacji podczas miesiączki komórki endometrium przez jajowody wydostają się poza jamę macicy. Jednak taki przepływ wsteczny występuje u większości kobiet, a endometrioza występuje znacznie rzadziej. Druga hipoteza zakłada przekształcenie komórek otrzewnej w endometrium. Trzecia hipoteza wiąże endometriozę z nieznanymi czynnikami inicjującymi przekształcanie innych komórek w endometrium. Żadna z tych teorii nie tłumaczy kompleksowo wszystkich postaci i miejsc występowania endometriozy. Charakterystyczna postacią jest endometrioza po cesarskim cięciu, w tym przypadku endometrioza umiejscowiona jest w bliźnie po cesarce.

Rozpoznanie i leczenie endometriozy

Przeprowadza się badania ginekologiczne oraz badania obrazowe USG, MRI, które potwierdza się badaniem histopatologicznym wycinków pobranych laparoskopowo.

Metoda leczenia endometriozy zależy od wielu czynników, w tym wieku chorej, zaawansowania i postaci choroby oraz zamiarów zajścia w ciążę. Leczenie chirurgiczne może być zachowawcze albo radykalne, w ostateczności usuniecie macicy z przydatkami (histerektomia). Leczenie farmakologiczne to leczenie hormonalne wspomagane środkami przeciwbólowymi. Stosowane jest przy nieoperacyjnych postaciach endometriozy, operacji o niezadowalającym wyniku oraz przy nawrotach choroby.