Zapalenie ucha środkowego

Zapalenie ucha środowego to najczęściej zapalenie w wyniku infekcji wirusowej, która zaczyna się od kataru, gardła poprzez trąbkę słuchową do jamy bębenkowej. Jeśli infekcja wirusowa trwa dłużej i powstaje na skutek przeniesienia się z nosa, gardła przez trąbkę słuchową do błony bębenkowej, to zakażenie staje się bakteryjne. Zdecydowanie najczęściej dotyka dzieci, z powodu budowy trąbki słuchowej (jest krótsza i ułożona w poziomie) chociaż może zdarzyć się w każdym wieku. Może występować nawracający stan zapalny ucha środkowego, który pojawia się kilka razy w roku.

Objawy ostrego zapalenia ucha środkowego

• silny, pulsujący ból ucha i okolicy (bo stanem zapalnym objęta jest błona śluzowa, a także elementy ucha środkowego)
• bolesny wyrostek sutkowy, który znajduje się za uchem
• pojawia się wydzielina ropna w jamie bębenkowej
• mogą wystąpić krwotoczne pęcherzyki na błonie bębenkowej
• gorączka czasem bardzo wysoka, zwłaszcza u dzieci nawet do 40 st C.
• szum w uchu
• niedosłuch
• dreszcze
• czasem pojawiają się objawy podrażnienia opon mózgowo-rdzeniowych np. sztywność karku

Przyczyny ostrego zapalenia ucha środkowego

• Na skutek zakażenia z części nosowej gardła przez trąbkę słuchową, w wyniku infekcji górnych dróg oddechowych.
• Infekcja ze strony przewodu słuchowego zewnętrznego w wyniku uszkodzenia błony bębenkowej.
• Na skutek zakażenia wirusami: grypy A, ryno- i -adenowirusy, paragrypy, oraz bakteriami np. paciorkowce, gronkowce, pałeczki E. Coli, pneumokoki (najwięcej przypadków).

Bakterie, które wywołują zapalenie ucha środkowego, odpowiednio wcześniej zagnieżdżają się w nosie, gardle i w czasie trwania ostrej infekcji wirusowej, podwyższają ryzyko ostrego zapalenia ucha środkowego. To właśnie często infekcje wirusowe otwierają możliwość infekcji bakteryjnych.

Inne przyczyny mające wpływ na zapalenie ucha środkowego

• obecność trzeciego migdała, który często blokuje nos i gardło
• rozszczep podniebienia
•  nieprawidłowości budowy i niedrożność trąbki słuchowej na skutek stanu zapalnego i obecności wydzieliny
• alergia, której skutkiem jest obrzęk błony śluzowej w pobliżu ujścia trąbki słuchowej
• bierne palenie tytoniu
• wpływ warunków zewnętrznego środowiska
• obniżona odporność

Leczenie fazy ostrej zapalania ucha środkowego

Często, u przeważającej ilości pacjentów szybkie efekty poprawy stanu zdrowia dają

• leki przeciwgorączkowe i przeciwzapalne
• krople do nosa

Jeżeli wymienione preparaty nie przynoszą efektu i dolegliwości utrzymują się nadal po upływie 2 dni stosowania, a nawet narastają, to jest to wskazanie do wizyty u lekarza i stosowania antybiotykoterapii (najczęściej preparaty z amoksycykliny).

Antybiotyki stosuje się najczęściej dla pacjentów u których występuje:

• wysoka gorączka
• wyciek z ucha
• wymioty
• pacjenci poniżej 6-tego miesiąca życia oraz poniżej 2-go roku życia, jeżeli występuje u nich obustronne zapalenie ucha środkowego oraz u dzieci, które mają skłonności do częstych nawrotów choroby i u dzieci ze zmniejszoną odpornością oraz w innych przypadkach zależnie od wywiadu, który przeprowadzi lekarz.

Zdarza się, że następuje samoczynne pęknięcie błony bębenkowej, zmniejsza się ciśnienie w uchu – pojawia się wyciek z ucha, ale kłujący ból mija.

W niektórych przypadkach, może się zdarzyć, że konieczne jest przeprowadzenie zabiegu operacyjnego – zabieg paracentezy, czyli nacięcie błony bębenkowej wykonuje się ze wskazań lekarza w przypadku ostrego przebiegu choroby u niemowląt i dzieci. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym (u małych dzieci) w celach leczniczych aby odessać wydzielinę. Czasem Pojawia się potrzeba założenia drenażu.

Zapobieganie zachorowaniom na zapalenie ucha środowego

• Niebagatelizowanie żadnej infekcji górnych dróg oddechowych – włączenie odpowiedniego leczenia przy pierwszych objawach kataru, kaszlu.
• Szczepienia przeciw pneumokokom.
• Codzienna dbałość o odporność (prawidłowa dieta, ruch na świeżym powietrzu).
• Eliminowanie narażenia na dym papierosowy (czynne i bierne).
• Kontrolne badania u lekarza (nie tylko w przypadku choroby).