Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa ZZSK

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK, choroba Bechterewa) to przewlekła choroba zapalna tkanki łącznej w stawach krzyżowo-biodrowych oraz w stawach i więzadłach międzykręgowych. Postępująca choroba powoduje ból i postępującą sztywność stawów kręgosłupa. W późniejszym etapie rozwoju choroby postępuje usztywnienie kręgosłupa i powstają zrosty kostne między trzonami kręgów. Następuje ograniczenie ruchomości kręgosłupa (nie można wykonywać podstawowych ruchów). Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa to choroba o podłożu autoimmunologicznym, nieuleczalna, a stosowanie leków jedynie łagodzi jej przebieg. Zachorowania notuje się głównie u osób w wieku 20-30 lat, w większości u mężczyzn (choroba przebiega bardziej agresywnie).

Przyczyny zachorowania na ZZSK nie są dokładnie poznane, wyróżnia się czynniki genetyczne (np. obecność antygenu zgodności tkankowej HLA B27), zaburzenia układu odpornościowego oraz zakażenia bakteryjne.

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa – objawy

Pierwsze objawy to narastający ból w okolicy krzyża, promieniujący do pośladków albo w okolicy łopatek. Ból nasila się w nocy, w spoczynku. Charakterystyczną cechą bólu przy ZZSK jest to, że nie ustępuje w czasie spoczynku. Pojawia się wcześnie rano wraz ze sztywnością kręgosłupa i może się zmniejszyć w ciągu dnia na skutek aktywności fizycznej (ćwiczenia, praca). Rzadziej pojawia się ból szyjnego odcinka kręgosłupa (głównie u kobiet). Inne objawy w fazie początkowej to gorączka (częściej stan podgorączkowy), brak apetytu i związana z tym utrata wagi, ogólne osłabienie.

Postępująca choroba obejmuje pozostałe partie kręgosłupa i związane z tym dolegliwości – kłopoty z odwracaniem głowy (odcinek szyjny kręgosłupa), utrudnione oddychanie, zwłaszcza przy nabieraniu powietrza (odcinek piersiowy), ból w klatce piersiowej. Postępujące zesztywniające zapalenie stawów powoduje ograniczenie ruchomości kręgosłupa utrudniające codzienne czynności.

Dość rzadko dochodzi do całkowitego unieruchomienia kręgosłupa i inwalidztwa.

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa – leczenie

Leczenie pod kontrolą reumatologa. Stosowane są:

  • Leki przeciwzapalne (niesteroidowe), które niwelują poranna sztywność i ból.
  • Leki  immunopresyjne zmniejszające aktywność immunologiczną organizmu, a więc również autoagresję.
  • Leki biologiczne działające wybiórczo na czynniki zapalne wywołujące ZZSK.

Ponadto:

  • Wstrzyknięcia dostawowe kilka razy w roku, jeśli zajęte są pojedyncze stawy.
  • Zabiegi fizykoterapeutyczne.
  • Kinezyterapia ( gimnastyka lecznicza).

Zniekształcenia wywołane ZZSK moga być leczone chirurgicznie.

Zalecenia dla chorych na ZZSK:

  • Kręgosłup zajęty przez ZZSK jest narażony na ciężkie uszkodzenia, które mogą prowadzić do powikłań. Należy unikać sytuacji zagrażających upadkiem lub innym urazem.
  • Obowiązkowe rzucenie palenia papierosów.
  • Odpowiednia dieta oddalająca rozwój osteoporozy (wapń, witamina D).

Całkowite wyleczenie ZZSK nie jest możliwe. Można jedynie hamować postęp choroby i poprawić możliwości codziennego funkcjonowania, co dzisiaj daje bardzo dobre rezultaty. Bardzo istotne jest wczesne rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia choroby.