Scyntygrafia

Scyntygrafia to badanie obrazowe, wykonywane w ramach medycyny nuklearnej, w którym wykorzystuje się radioizotopy. Metoda jest małoinwazyjna  – to bardzo precyzyjna technika badania diagnostycznego, opartą na tym, że poszczególne tkanki i narządy mają zdolność do absorpcji (gromadzenia) określonych pierwiastków lub związków chemicznych. Scyntygrafię stosuje się do badań tarczycy, przytarczyc, serca, płuc, dróg żółciowych i nerek oraz układu kostnego.

Znacznik podawany przed badaniem w postaci np. jodu, będzie się gromadził np. bardziej w tarczycy niż innych narządach. Aby udało się uwidocznić pierwiastki lub związki chemiczne w danym narządzie, stosuje się do badania izotopy promieniotwórcze, czyli pierwiastki chemiczne o różnej ilości neutronów w jądrze. Pierwiastki te mają ładunek obojętny i nie mają wpływu na właściwości chemiczne pierwiastka.

Graficzny obraz w badaniu scyntygraficznym uzyskuje się dzięki niewielkim dawkom izotopów promieniotwórczych. Radioizotop emituje promieniowanie jonizujące (gamma), które dzięki wysokiej energii przechodzi z wnętrza pacjenta na zewnątrz jego ciała, gdzie jest rejestrowane przez detektor (gamma kamera).

Z detektorem jest połączony komputer, który rejestruje informację i generuje scyntygram – to jest obraz przedstawiający rozkład kumulacji izotopu promieniotwórczego organizmie badanego pacjenta.

Podstawą do wykonywania tego badania jest wiedza na temat zachowania się niektórych środków chemicznych (farmaceutyków). W zakładzie medycyny nuklearnej oprócz lekarzy zatrudniony jest specjalista z zakresu medycyny nuklearnej.

Najczęściej stosowane znaczniki promieniotwórcze:

• jod131, 125
• złoto198, 190
• rtęć270
• hafn197
• chrom51
• stront85
• selen75

Przygotowanie do badania:

• Pacjent może być po lekkim śniadaniu
• Przynosi ze sobą 1,5 l wody niegazowanej celem picia podczas badania
• Ubiera luźny strój pozbawiony metalowych pasków przy spodniach
• Zdejmuje zegarek, biżuterię i okulary

Przed badaniem ma podany dożylnie przez pielęgniarkę znacznik ze związków lub pierwiastków (o krótkim okresie półtrwania) odpowiednich dla danego badania.

Następnie pacjent czeka, aż znacznik ulegnie rozprowadzeniu do tkanek i narządów. Pacjent w międzyczasie popija małymi łykami wodę.

Po okresie około 2 godzin pacjent jest układany na wysuwanym łóżku, pod aparatem (tak, aby nie mógł się ruszać w trakcie badania) i po uruchomieniu aparatury przez personel obsługujący, następuje odczyt (aktywizacja) promieniowania.

Następnie wykonywane zdjęcia całego ciała, rejestrujące aktywność metaboliczną kości.

Rodzajem badania scyntygraficznego jest tzw. scyntygrafia trójfazowa – służy do oceny aktywności kości, ale także funkcje kości i stawów, pokazuje aktywność kości, a także tkanek miękkich, zwłaszcza błony maziowej.