Trudno dostępne owrzodzenia jamy ustnej – jak z nimi wygrać?

Jama ustna pokryta błoną śluzową i delikatnym nabłonkiem jest wyjątkowo wrażliwa na różnego rodzaju urazy. Zdarza się, że powstają one podczas nieostrożnego mycia zębów, przypadkowego przygryzienia lub na skutek protez i stałych aparatów ortodontycznych. Za najbardziej niepokojące uznawane są drobne, białawe owrzodzenia, objawiające się znaczną bolesnością. Powodują dyskomfort, utrudniają przeżuwanie pokarmu, picie, a nawet mówienie. Dlatego kiedy wystąpią, bardzo szybko chcemy się ich pozbyć, co często nie jest wcale łatwe.

Czym są afty i skąd się biorą?

Afty to bolesne owrzodzenia powstałe na powierzchni błon śluzowych jamy ustnej, które mogą występować pojedynczo lub w grupach. Pokryte są białawym nalotem i otoczone czerwonym brzegiem zapalnym. Ich bolesność opisywana może być również jako pieczenie, kłucie lub szczypanie i jest największa w ciągu pierwszych dni. Afty najczęściej pojawiają się u młodych osób i znikają w ciągu kilku dni (4-7 dni). Niestety mają tendencję do nawracania, co w takim przypadku nosi nazwę nawracającego aftowego zapalenia błony śluzowej. Nie ma jednoznacznej przyczyny występowania aft, zwykle sugeruje się zmiany hormonalne, stres, urazy mechaniczne i niedobory odporności. Ponadto w prawie połowie przypadków afty mają tendencję do rodzinnego występowania.

Jak uniknąć aft?

Problem aft nie został jeszcze do końca poznany i można jedynie domyślać się ich związków z pewnymi zmianami w organizmie. Dlatego gdy afty zdarzają się zbyt często, warto spróbować wdrożyć w życie kilka zmian. Po pierwsze, należy ograniczyć stres, ponieważ gdy jesteśmy pod ciągłym napięciem emocjonalnym, spada odporność organizmu, a co za tym idzie – zwiększa się podatność na zachorowanie. Po drugie, warto przyjrzeć się swojej diecie, która powinna być odpowiednio zbilansowana, urozmaicona, z przewagą warzyw i owoców. Po trzecie, należy sprawdzić, czy pojawienie się aft nie ma związku z trwającą chorobą alergiczną, ponieważ w wielu przypadkach owrzodzenia mogą towarzyszyć nietolerancjom pokarmowym. Po czwarte, trzeba ostrożnie przeprowadzać higienę jamy ustnej, uważając, aby nie uszkodzić ich powierzchni, co sprzyja występowaniu aft.

Jak leczyć afty?

Najbardziej dotkliwym objawem, który towarzyszy aftom, jest ból. To on w pierwszej kolejności skłania nas do zastosowania leczenia. W tym celu można sięgnąć po specjalne gotowe preparaty z apteki, które zawierają substancje łagodzące dokuczliwe objawy i wspomagające gojenie się owrzodzenia, np. Anaftin. Można dobrać formę preparatu (żel, spray lub płyn do płukania jamy ustnej) do rodzaju i umiejscowienia zmiany w jamie ustnej. Dobrym sposobem jest też płukanie jamy ustnej za pomocą naparów z szałwii lub rumianku, które mają właściwości antyseptyczne. Lepiej wstrzymać się natomiast od preparatów na bazie alkoholu, które mogą wzmagać doznania bólowe i podrażniać zmianę. Z kolei u osoby, u której afty występują cyklicznie i nawracają kilka razy w roku, należy skupić się na czynnikach, które mogą wywoływać owrzodzenia np. niektóre potrawy, stres, niedobory witamin czy mimowolne uszkodzenia błon śluzowych. Jeżeli po ich eliminacji afty nadal nawracają, należy skierować się do lekarza i wykonać potrzebne badania.