Zespół Tourette’a

Zespół Tourette’a jest to wrodzone zaburzenie neurologiczne, które charakteryzuje się występowaniem tików ruchowych i głosowych. Zespół Tourette’a należy więc do chorób nerwowych tików. Nazwa schorzenia wywodzi się od nazwiska neurologa francuskiego Georges’a Cillesa de la Tourette’a, który po raz pierwszy zebrał dane dotyczące tego schorzenia w roku 1885.

Zespół Tourette’a to rzadko występujące schorzenie, tiki ruchowe i werbalne w znaczny sposób utrudniającymi codzienne życie osoby nim dotkniętej. Jest to schorzenie wynikające z organicznego schorzenia mózgu, bardzo często rodzinnie, ale nie do końca poznana jest geneza genetycznego pochodzenia tej choroby. Często diagnozowanie przyczyny skupia się na zaburzeniach w syntezie histaminy, w którym występuje wiele neuropsychiatrycznych objawów o podłożu, które jest niewyjaśnione. Przebieg tego schorzenia jest przewlekły.

Odsetek osób dotknięty tą chorobą to 0,04 %, czyli ok. 4 osoby na 10 000 osób, przeważa u mężczyzn niż u kobiet w stosunku 4 do 1. Zaburzenie to pojawia się w dzieciństwie i trwa przeważnie do końca życia, może mieć okresy remisji w określonych okresach, czy sytuacjach, przeważnie mają łagodny przebieg. Zaburzenie to mnie ma wpływu na poziom inteligencji i rozwój uzdolnień, chociaż szczególnie w okresie dojrzewania może być szczególnie dokuczliwe. Po okresie dojrzewania objawy potrafią złagodnieć i rzadziej dokuczają w dorosłym wieku.

Objawy Zespołu Tourette’a

Dziecko z zespołem Tourette’a staje się bardzo pobudzone ruchowo, można pomylić, że ma ADHD, bo jest podobnie nadpobudliwe. Jednak dodatkowy i bardzo wyróżniający objaw to tiki ruchowe mimowolna mimika, taka jak mruganie oczami, ruchy ramion lub głowy, grymasy twarzy, pochrząkiwania, mlaskanie. Ponadto ma tiki głosowe: powtarzanie tych samych wyrazów
wypowiadanie wulgaryzmów niezależnie od swej woli.

Mogą też występować tiki złożone, wówczas osoba dotknięta zaburzeniem kręci się w kółko, podskakuje, czasem wypowiada słowa, które są zupełnie bez sensu. Takie tiki wokalne pojawiają się i znikają oraz przyjmują różne formy. Jedną z nich jest koprolalia, czyli patologiczna potrzeba wypowiadania nieprzyzwoitych zdań lub słów, przekleństw, obelg, wulgaryzmów kierowanych do obcych osób, której nie można opanować. Przekleństwa mogą być pojedyncze lub całe zdania. Dotyczy ok. 155 pacjentów ze zdiagnozowanym zespołem Tourette’a. Przeklinanie w tej chorobie jest tłumaczone powtarzaniem słów lub zwrotów usłyszanych z otoczenia, lub już wypowiedziane przed chwilą przez samego siebie (echolalia).

Leczenie Zespołu Tourette’a

Zespół Tourette’a to zaburzenia, które przede wszystkim dezorganizują życie osoby dotkniętej, w szkole, w pracy, w społeczeństwie. Leczenie jest trudne, bo nie ma jednoznacznej metody, czy lekarstw, które przynoszą ewidentne rezultaty.

Jeżeli objawy są bardzo przewlekłe i nasilone to lekarz stosuje farmakoterapię, podawane są w takim przypadku preparaty z grupy neuroleptyków atypowych, blokerów kanału wapniowego, blokery receptorów D2 oraz klonidynę i atomoksetynę

Dobre rezultaty przynosi psychoterapia, z rodzaju terapii behawioralnej, która pod okiem doświadczonego psychologa, pomaga skupić się im na kontroli nad zachowaniami, opanowywania, ich w niektórych sytuacjach. Ta nauka kontroli tików oraz zmian nieprawidłowych zachowań jest trudna, ale jest możliwa i daje rezultaty. Pacjenta uczy się jak zamieniać stosowane słowa na inne, bardziej akceptowalne społecznie.

Ważna jest też reakcja otoczenia, która polega na akceptacji i dostrzegania u osoby zaburzonej cech i umiejętności, które warunkują jego wartość, niezależnie od objawów, na które chory nie zawsze ma wpływ. Bardzo ważne jest, aby o zaburzeniu jak najwcześniej powiadomić wychowawców i opiekunów w przedszkolu, szkole, aby wiedzieli jak postępować, jak reagować i aby mogli edukować otoczenie do akceptacji zaburzonego dziecka.

W bardzo ciężkich przypadkach testowana jest metoda głębokiej stymulacji mózgu. W Polsce pomoc i porady można uzyskać u lekarza neurologa, psychiatry i psychologa. Porady można zasięgną c także w polskim Towarzystwie Syndrom Tourette’a.