Zespół policystycznych jajników

PCOS – Jajniki policystyczne

Zespół policystycznych jajników PCOS (z ang. Polycystic Ovary Syndrom) to dość złożone endokrynologiczne zaburzenie pracy jajników. Jest to coraz bardziej powszechny problem młodych kobiet w wieku rozrodczym o nie do końca rozpoznanym podłożu choroby.

Przyczyny zespołu policystycznych jajników

Mechanizm hormonalnych zaburzeń jajników polega na tym, że powstają w nich pęcherzyki w dużej ilości, w których dojrzewa komórka jajowa. Przeważnie nie wydostaje się ona do jajowodu, czyli następuje zatrzymanie procesu dojrzewania pęcherzyka Graffa, który nie pęka i nie uwalnia komórki jajowej. Pęcherzyki ulegają obumieraniu i zamieniają się w małe torbieli, stąd zespół policystycznych jajników nosi nazwę także zespołu wielotorbielowatych jajników albo inna nazwa to zespól Steina-Leventhala.

Zespół policystycznych jajników – objawy

• tłusta cera, trądzik na twarzy, łojotok, łysienie, przerost łechtaczki i warg sromowych, obniżenie głosu -związane z duża ilością androgenów czyli męskich hormonów płciowych
• rogowacenie ciemne objawiające się ciemnymi plamkami na skórze (jasno, ciemnobrązowe i czarne)
• niepłodnością z powodu braku owulacji, rzadkich owulacji
• zaburzeniami miesiączkowania w postaci obfitych krwawień, nieregularne krwawienia lub ich brak
• bardzo długi i z nasilonymi objawami zespół napięcia przedmiesiączkowego (połączony z wzdęciami, bólami w miednicy i plecach oraz dużymi zmianami nastroju)
• nadmiernym owłosieniem ciała (typu męskiego) np. zarost na twarzy, który wynika z dużej ilości androgenów
• otyłością, nadmierna skłonność do tycia, szczególnie w dolnej części tułowia (otyłość centralna)
• wczesnymi poronieniami.

Nieleczony zespół policystycznych jajników PCOS może być przyczyną i sprzyjać chorobom układu krążenia i zmian nowotworowych, szczególnie raka szyjki macicy. Każda kobieta, która cierpi na ww. objawy lub tylko niektóre z nich, koniecznie powinna niezwłocznie zgłosić się do ginekologa.

Diagnostyka zespołu policystycznych jajników

Nie tylko objawy są podstawą do postawienia diagnozy. Konieczne jest badanie ginekologiczne, badanie piersi, zrobienie USG dróg rodnych, w którym widać obraz jajników, które są powiększone, pełne licznych pęcherzyków, nieraz zlecane są jeszcze hormonalne badania z krwi. Wyniki badań hormonalnych przy tej dolegliwości wskazują na zbyt wysoki poziom LH i androgenów a zbyt niski poziom FSH. Konieczna jest też analiza poziomu cukru z krwi

Leczenie zespołu policystycznych jajników

• Choroby tej nie można całkowicie wyleczyć, jednak można znacznie zminimalizować jej objawy. Usunięcie przyczyny, czyli zaburzeń hormonalnych, zależy od indywidualnego stanu i wieku pacjentki.
• Leczenie farmakologiczne jest długotrwałe i wymaga cierpliwości pacjentki i lekarza. Leczenie to polega na przywróceniu regularności miesiączek, płodności i usunięciu skutków nadmiernego działania hormonów męskich polega na podawaniu dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych i leków anty androgennych, które pobudzą owulację.
• Leczenie operacyjne polega na wykonaniu laparoskopii, podczas której wypalane są liczne torbiele
• W przypadku nadwagi obok leczenia farmakologicznego konieczna jest zmiana dotychczasowej diety oraz sposobu i trybu życia-wprowadzenie diety niskokalorycznej oraz zwiększenie aktywności fizycznej.