Zalecenia dla osób z zespołem jelita drażliwego

Sposób leczenia zespołu jelita drażliwego zależy od objawów i wyniku badania lekarskiego. Oprócz zalecanych leków bardzo ważne, aby lekarz albo dietetyk zaleciła odpowiednie odżywianie zależne od tego, jaka jest to postać Zespołu Jelita Drażliwego (IBS).

Lekarz najczęściej zaleca ogólne zasady żywienia:

1. Posiłki należy spożywać regularnie w ilości 4-5 w ciągu dnia, w postaci niewielkich ilościowo porcji. Najlepiej, aby posiłki były rozłożone równomiernie w ciągu dnia i nie były zbyt obfite, czyli większa ilość małych porcji zamiast 3 obfitych. Taki sposób odżywiania ułatwia pasaż jelitowy i sprzyja regulacji wypróżnień.

2. Nie powinno się rezygnować z żadnego z posiłków z zachowaniem zasady, aby kolacja nie była jedzona zbyt późno i nie była za obfita.

3. Jedzenie powinno przebiegać powoli, z dokładnym przeżuwaniem każdego kęsa posiłku. W czasie posiłku unikać połykania zbyt dużej ilości powietrza.

4. Ograniczyć produkty bogate w tłuszcz i cukier, czyli tłuste mięsa, wędliny, dania fast food, słodycze, ciastka, słodkie napoje tłuste sery.

5. Ograniczyć alkohole, napoje alkoholowe, zawierające kofeinę, gazowane oraz słodzone.

6. Unikać spożywania produktów wysoko przetworzonych, spożywać posiłki ze świeżych produktów.

7. Pić 2 litry wody dziennie, aby zapewnić prawidłowe nawodnienie organizmu.

8. Pamiętać, aby codziennie zaplanować sobie odpowiednią dawkę aktywności fizycznej.

9. W przypadku jakichkolwiek zmian w diecie obserwować i zapisywać objawy IBS.

I. Żywienie w IBS – postać zaparciowa

Zazwyczaj leczenie zaparć należy rozpocząć od zastosowania diety z wysoką zawartością błonnika pokarmowego, który przyspiesza przemieszczanie się treści pokarmowej w jelitach. Oczywiście z błonnikiem, jak ze wszystkim należy zachować umiar, o może u niektórych osób wywołać dolegliwości jelitowe takie jak: wzdęcia, gazy, bóle brzucha. Z tego powodu między innymi, każdy przypadek wymaga innego indywidualnego programu żywienia.

Warto zwrócić uwagę, aby spożywać w większej ilości błonnik rozpuszczalny w wodzie zawarty w owocach, warzywach, najpierw zacząć od gotowanych, a następnie dopiero, przy dobrej ich tolerancji można wprowadzać powoli warzywa surowe. Nie można też spożywać zbyt dużo błonnika pokarmowego w jednym posiłku, ani też zbyt radykalnie zwiększać jego zawartość w dziennej dawce pożywienia.

Najbardziej wskazane produkty do spożycia:
– ryż brązowy, ciemno ziarniste pieczywo, płatki zbożowe, grube kasze, owoce świeże i suszone, warzywa, orzechy, nasiona słonecznika, lnu, o ile organizm dobrze je toleruje.

Koniecznie wykluczyć z diety produkty o dużej zawartości tłuszczu i cukru oraz produkty smażone i tłuste. Najlepiej, aby jeść potrawy gotowane lub pieczone.

W leczeniu zaparć bardzo istotne jest nawadnianie organizmu, najlepiej w postaci 8-10 szklanek wody, a także herbaty, soków np. z suszonych śliwek oraz napojów na bazie mleka.

II. Żywienie w IBS – postać wzdęciowo-bólowa

Przyczyna wzdęć może być bardzo różna, najczęściej wynika z nieprawidłowego odżywiania, a szczególnie przez spożywanie posiłków zbyt obfitych, ciężkostrawnych z dużą zawartością tłuszczu, białka albo żywności mocno przetworzonej. Nadmiar spożywanych białek może powodować wydalanie dużej ilości gazów o nieprzyjemnym zapachu, co obserwuje się szczególnie po spożyciu roślin strączkowych, kapustnych albo mleka i produktów z zawartością pszenicy.

Aby zmniejszyć ryzyko występowania wzdęć i dolegliwości bólowych należy pamiętać o kilku zasadach:

– pokarm przeżuwać dokładnie, bez pośpiechu, o regularnych porach dnia oraz w spokojnej atmosferze a wówczas trawienie będzie prawidłowe;
– spożywać potrawy gotowane na parze lub w wodzie bądź pieczone.
– spożywać probiotyki zawierające szczep Fractocumulus plantarum 299v.

III. Żywienie w IBS – postać biegunkowa

W czasie biegunki zalecana jest dieta lekkostrawna, aby trawienie było łatwiejsze. Należy zapewnić odpowiednią ilość płynów, aby nie nastąpiło odwodnienie. Organizm nawadniać zależnie od intensywności biegunki w ilości 5-10 ml płynów/ kg masy ciała- w stanach łagodnej biegunki. W przypadku gdy mogą być objawy odwodnienia, zwiększa się ilość płynów do 50 ml/kg masy ciała lub nawet więcej. Ważne, by płyny spożywać w małych ilościach, ale często, w postaci letniej, przegotowanej wody, słabych herbat, naparów z suszonych owoców (najbardziej zalecane suszone czarne jagody). W stanach bardzo częstych i uporczywych biegunek należy spożywać płyny zawierające glukoz e i elektrolity takie jak sód i potas.
W celu uzupełnienia terapii można stosować probiotyki Fractocumulus plantarum 299v.

W trakcie zaostrzenia objawów spożywane posiłki powinny być ubogie w błonnik pokarmowy np. chleb pszenny nawet ez skórki, ryż biały, warzywa i owoce bez skórki, najlepiej delikatnie gotowane. Gotowane lub pieczone potrawy należy przecierać, blendować.

Korzystne jest stosowanie kleików, kisieli, zawiesin z ma ki ziemniaczanej, galaretek i przecierów. Po ustąpieniu ostrych objawów można nie przecierać potraw, ale nadal stosować dietę lekkostrawną, bez tłuszczu, smażenia.

IV. Zalecenia dla osób z IBS i nadwrażliwością na białka mleczne

Należy wykluczyć z diety wszelkie produkty z białkami mlecznymi takie jak: mleko, jogurty, kefiry, masło, maślanka, lody, sery, śmietany oraz posiadające w składzie mleko: ciasta, pieczywa cukiernicze, czekolady, cukierki, lody.

Zalecane produkty:

– Mięso, produkty zbożowe, warzywa i owoce. Zamiast mleka można spożywać produkty roślinne takie jak mleko sojowe, ryżowe, migdałowe czy owsiane, bardzo zalecane te, które są wzbogacone wapniem.

Dla dań, które są przygotowywane tradycyjnie na mleku, jako alternatywę należy stosować wodę albo roślinne zamienniki mleka.
Można stosować tłuszcze roślinne takie jak margaryny bezmleczne, czy oleje roślinne.

V. Zalecenia dla osób z IBS i nietolerancją glutenu

Należy wykluczyć z diety produkty zawierające gluten:

– z zawartością pszenicy
– orkiszy
– jęczmienia
– żyta

Produkty zalecane:

– ryż, kasza jaglana, kasza gryczana, kukurydza, ziemniaki, soja, amarantus, maniok, tapioka, fasola, soczewica, sorgo, sago, orzechy, owoce, warzywa i mięso.

VI. Zalecenia dla osób z IBS i nietolerancją laktozy

Laktoza to cukier mleczny, a więc należy ograniczyć mleko, produkty i przetwory mleczne oraz te produkowane z dodatkiem mleka.Są to:

wszelkie kefiry, jogurty, maślanka, śmietana, sery twarogowe, masło desery, lody, ciasta, czekolady, batoniki, cukierki.

Należy bardzo indywidualnie podchodzić do ilości laktozy, która toleruje organizm chorego, czasem można spożyć ok. 100 ml słodkiego mleka czy jogurtu i organizm dobrze będzie tolerował tę ilość.

Najlepiej jednak być ostrożnym i stosować produkty bez laktozy, których jest obecnie na rynku coraz więcej. Można też stosować większą ilość tłuszczów roślinnych albo mleko sojowe, ryżowe, migdałowe. Można też stosować sery żółte, które mają mniejszą zawartość laktozy. Z suplementów można stosować produkty, które zawierają laktazę, czyi enzym rozkładający laktozę.