Zajady – przyczyny, leczenie

Zajady to choroba kącików ust, nazywana fachowo zapaleniem kątów ust albo kątowym zapaleniem warg. Stan ten nie przenosi się na inne części ust, ani na żadne inne części twarzy czy ciała. Często mylone są z opryszczką, ale jest między nimi różnica – opryszczkę powodują wirusy, a zajady grzyby i bakterie.

Pomylić się można łatwo, ponieważ objawy są podobne – tak jak w opryszczce, na przesuszonej skórze warg pojawiają się drobne bąble wypełnione płynem surowiczym i po kilku dniach podobnie pękają, wydzielając płyn z domieszką krwi. Jeżeli ich nie leczymy, zasklepiają się w strupy i pozostawiają na długo blizny.

Objawy zajadów

Najczęściej występującymi objawami są pieczenie, swędzenie i zaczerwienienie kącików ust. Zajady objawiają się też pęknięciami, otarciami, drobnymi owrzodzeniami i łuszczeniem się skóry w tych miejscach. Kąciki ust stają się bolesne, dokuczają podczas jedzenia, picia, ziewania czy śmiechu, a nawet mówienia. Pojawiają się w każdym wieku, nawet w dzieciństwie i o każdej porze roku, ale najczęściej jesienią i zimą. Są problemem nie tylko estetycznym, ponieważ zwykle powstają nie bez przyczyny.

Przyczyny zajadów

• Zajadami można się zarazić, jeżeli akurat mamy stan osłabionej odporności. Zarażenie może nastąpić przez bezpośredni kontakt z osobą chorą poprzez: pocałunki, picie i jedzenie z tych samych naczyń, tymi samymi sztućcami. Poprzez takie osobiste kontakty rozprzestrzeniają się bakterie i drożdżaki.
• Poprzez wkładanie brudnych rąk do ust a w wilgotnych kącikach ust jest idealne środowisko dla rozwoju bakterii (gronkowców i paciorkowców) i grzybów (Candida).
• Brak higieny, przede wszystkim rąk (niedokładne mycie).
• Osłabienie organizmu np. po antybiotykoterapii lub stosowanie antykoncepcji hormonalnej oraz leków przeciwtrądzikowych. W organizmie wyjałowionym brakuje dobrych bakterii ułatwiających wchłanianie Wit z grupy B, która to najbardziej chroni przed zajadami.
• Zła dieta pozbawiona mleka i mięsa, z których organizm przyswaja witaminy B.
• Zaburzenia wchłaniania jelitowego powoduje brak witamin, a ich brak sprzyja tworzeniu się zajadów.
• Ciąża sprzyja tworzeniu się zajadów.
• Anemia i niedobory żelaza oraz braki niektórych mikroelementów.
• Cukrzyca.
• Odwodnienie.
• Alergia na niektóre metale np. nikiel.
• Niedostateczna higiena jamy ustnej, niewłaściwa higiena protez oraz aparatów ortodontycznych, stara, zagrzybiała szczoteczka do mycia zębów.

Leczenie zajadów

• Dbałość o właściwą dietę, dostarczanie do organizmu probiotyków, witamin z grupy B. Ograniczanie spożycia kawy, która wypłukuje z organizmu minerały oraz spożywanie ostrych potraw, które podrażniają chore miejsca w kącikach ust.
• Jedzenie potraw zawierających witaminę B i C.
• Spożywanie przetworów mlecznych z żywymi kulturami bakterii, ograniczanie cukru (sprzyja rozwojowi drożdżaków).
• Podnoszenie odporności w okresie osłabienia organizmu np. poprzez picie soku z dzikiego bzu, jeżówki, picie tranu.
• Ochrona ust przed wysychaniem tzw. pierzchnięciem przed wyjściem na dwór jak jest chłodno- smarowanie pomadką ochronną, wazeliną, alantoiną.
• Przestrzeganie zasad higieny rąk, jamy ustnej, wymiana szczoteczek do zębów, właściwa higiena aparatów ortodontycznych i protez, pozwoli zminimalizować objawy choroby.
• Stosowanie maści z witaminą B2, maści i żele o działaniu bakteriostatycznym, maści z witaminami A i E.
• W domu samodzielnie można stosować doustnie napój z drożdży wymieszanych z wodą (witaminy B) oraz smarować kąciki ust taką miksturą.
• Stosowanie okładów z oleju lawendowego.
• Okłady z aspiryny rozkruszonej w wodzie.

Oczywiście, jeżeli nie uda się zlikwidować problemu samodzielnie , domowymi sposobami, należy koniecznie udać się do lekarza, nie tylko po receptę na zewnętrznie stosowane preparaty i maści do smarowania kącików ust, ale również w celu ustalenia przyczyny ich powstania.