Zaćma

Zaćma to choroba oczu, która polega na pogarszaniu się wzroku zarówno przy widzeniu do dali, jak i do bliży, na skutek stopniowego mętnienia soczewek w oczach. Tego problemu nie daje się skorygować przy pomocy okularów.

Rolą soczewki jest skupianie wpadających do oczu promieni światła tak, aby trafiły na światłoczułą siatkówkę, skąd za pomocą nerwu wzrokowego sygnały trafiają do mózgu. Widzenie zostaje zaburzone w przypadku gdy soczewka traci przejrzystość i ulega zmętnieniu. Mętnienie soczewki następuje w efekcie przyspieszenia naturalnego procesu starzenia. Soczewka może zmętnieć również na skutek urazu albo chorób ogólnoustrojowych takich jak cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów czy sarkoidoza (wieloukładowa choroba o nieznanej przyczynie, która objawia się powstawaniem guzków w różnych narządach i tkankach z przewagą węzłów chłonnych i płuc). Ponieważ leczenie sarkoidozy i reumatoidalnego zapalenia stawów odbywa się doustnymi sterydami i to właśnie one mogą uszkodzić soczewkę. Zaćma pojawia się zwykle w obydwu oczach, chociaż często w jednym oku rozwija się szybciej.

Grupy ryzyka zaćmy

Zaćma dotyka przeważnie ludzi po 50. roku życia (93% to tzw. zaćma starcza), chociaż zdarza się także u ludzi młodszych, nawet u 30, 40-letnich, a zdarza się też u dzieci. Raz na ok. 250 urodzonych dzieci przytrafia się tzw. zaćma wrodzona.

Objawy zaćmy

Odczucie chorego jest początkowo takie, jakby oglądał świat przez przybrudzoną folię albo jakąś szybę czy pleksi, która słabo przepuszcza światło. Mało tego jest problem z postrzeganiem kolorów, rozróżnianiem kontrastów, zdarza się też tzw. podwójne widzenie zwłaszcza w bardzo słoneczny dzień. Czasem zdarza się, że pierwszym objawem zaćmy jest zwyczajne niezauważanie przeszkód na drodze oraz zaburzona ocena odległości.

Leczenie zaćmy

Nowoczesne leczenie operacyjne najlepiej przeprowadzić we wczesnym stadium zaćmy, wtedy efekty leczenia są lepsze. Operacja zaćmy jest całkowicie bezbolesna i trwa 10-15 minut. Najczęściej wykonuje się je w tzw. chirurgii jednego dnia, gdzie chory zgłasza się do placówki rano, po zabiegu leży 2-3 godzin i tego samego wychodzi do domu. Bezbolesność zabiegu wynika z otrzymania znieczulenia dożylnego zmniejszającego stres, a później miejscowo znieczula się operowane oko przy pomocy kropli znieczulających wprowadzonych do wnętrza oka, do worka spojówkowego co 5 minut. Pacjent czuje wyłącznie dotyk.

Każdy pacjent może być operowany, jedynym przeciwwskazaniem jest przebyty w przeciągu pół roku zawał lub udar. Jeżeli chory ma zaćmę w obydwu oczach to i tak nigdy nie operuje się obydwu oczu jednocześnie. Wynika to z faktu, że pomimo niewystępowania powikłań po tym zabiegu, to jednak zawsze takie ryzyko istnieje (raz na 2 tys. razy może zdarzyć się zapalenie wnętrza gałki ocznej, które leczy się nawet kilka miesięcy).

Profilaktyka zaćmy

W przypadku zaćmy nie ma profilaktyki, bo zmętnienie soczewki może nastąpić w każdej chwili i u każdego z nas. Nie można się przed nią ustrzec. Można i należy tylko badać się regularnie u okulisty i reagować na pogarszający się wzrok i w razie potrzeby poddać się leczeniu.

Zobacz też – zalecenia po operacji zaćmy.