Tasiemiec (tasiemczyca)

Tasiemczyca u człowieka

Tasiemczyca to choroba inwazyjna wywołana przez tasiemca, pasożyta w ludzkim organizmie, żyjącego w przewodzie pokarmowym:

  • nieuzbrojonego (Taeenia saginata) – larwa w mięsie wołowym,
  • bruzdogłowiec szeroki (Dipylobothrium latum ) – larwa w mięsie ryby,
  • tasiemca uzbrojonego (Taenia solium) – larwa w mięsie wieprzowym,
  • tasiemiec karłowaty – jaja w kale ludzkim i myszy.

Występuje jeszcze tasiemiec bąblowcowy – jaja w kale psa, pasożyt wywołujący bąblownicę.

Do najważniejszych tasiemczyc należą difylobotrioza, tenioza, teniarynchoza, bąblownica, hymenolepidoza, dipylidioza, wągrzyca.

Najgroźniejsze czynniki narażenia na zachorowanie to spożywanie surowych lub niedostatecznie ugotowanych mięs: wołowego, ryby, czy wieprzowiny. Tasiemczyca przewodu pokarmowego rozwija się w przewodzie pokarmowym człowieka właśnie po inwazji tasiemca larw zawartych w surowych mięsach po jego spożyciu, jest to więc głowy czynnik narażenia.

Natomiast zjedzenie pożywienia zanieczyszczonego jajami tasiemca kałem zwierzęcia (świnia, krowa) wywołuje wągrzycę tj. umiejscowienia się na stałe cyst pasożyta w różnych narządach wewnętrznych człowieka (oko, mózg, płuca, wątroba) z objawami uciskającego guza. Podobne objawy wywołuje również tasiemiec bąblowcowy. Zarażenie tasiemcem bąblowcowym może zdarzyć się po połknięcie jaja pasożyta z kałem myszy oraz człowieka, również własnym (autoreinfekcja). Choroba rozwija się w organizmie człowieka po połknięciu jaja tasiemca uzbrojonego ok 3-4 miesiące a osobnik żyje w przewodzie pokarmowym człowieka do 30 lat. Niewydalona cysta bąblowca do przekroju 1 cm rozwija się przez 5 miesięcy, tasiemiec karłowaty niewyleczony żyje do 18 mies.

Objawy kliniczne obecności tasiemca w organizmie mogą być niejednoznaczne, znikome lub mogą nie pojawić się wcale, może zdarzyć się, że w kale pojawia się człony tasiemca. U niektórych zarażonych pojawiają się nudności, biegunki, chęć spożywania ostrych, pikantnych potraw, silne, napadowe uczucie głodu a przy dłuższym nosicielstwie pojawia się znaczny spadek masy ciała, utrata sił, apatia, zmęczenie, niedokrwistość.

Narażeni na zarażenie tasiemczycą są szczególnie ludzie o obniżonej odporności i to oni powinni najbardziej unikać spożywania niedogotowanych, surowych mięs oraz zachowywać szczególną higienę zwłaszcza przy kontakcie ze zwierzętami.

Powikłania w przypadku zakażenia tasiemcem niekiedy są bardzo poważne, bo prowadzą do niedokrwistości, która objawia się nie tylko spadkiem poziom żelaza, ale również brakiem witaminy B12 w organizmie. A brak witamin z grupy B to nie tylko kłopoty z koncentracją, ale również zaburzenia ze strony układ nerwowego.

W przypadku gdy zdarzy się obecność jak kilku rodzajów tasiemca w organizmie, to może wystąpić zaburzenie pracy jelit z ich niedrożnością włącznie. Dlatego w każdym podejrzeniu tasiemca należy jak najprędzej udać się do lekarza.

Diagnostyka tasiemczycy

Należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który zleci: badanie kału na obecność członów lub jaj tasiemca, w przypadkach cięższych krwi (eozynofilia), odczyny serologiczne a w postaciach narządowych RTG, USG, TK (tomograf komputerowy). Istnieje obowiązek zgłoszenia zarażenia i leczenia (bez hospitalizacji). Jeżeli badanie potwierdzi chorobę, to leczenie wszystkich odmian tasiemczycy może prowadzić lekarz rodzinny, podając specjalne leki: prazykwantel lub niklozamid w ściśle określonej jednorazowej dawce, po których po 4 godz. należy przyjąć leki przeczyszczające. W przypadku powikłań lekarz pierwszego kontaktu skieruje do szpitala lub do Poradni Chorób Odzwierzęcych.

Medycyna ludowa i doświadczenia w niektórych rodzinach polecają metody naturalne walki z pasożytami: spożywanie świeżych (niesuszonych) pestek z dyni, które poprzez zawartość związków miedzi działają trująco na pasożyty i na pewno nie zaszkodzą nawet profilaktycznie, ale w przypadku wykrycia jaj tasiemca należy niezwłocznie korzystać z pomocy lekarza.