Rzeżączka (tryper)

Rzeżączka (tryper) to najbardziej rozpowszechniona choroba zakaźna przenoszona drogą płciową, której przyczyną są dwoinki rzeżączki (zwane też dwoinkami Neissera zwane też czasem gonokokami). Dwoinki rzeżączki mają kształt zbliżonych ziarenek kawy, które są do siebie zwrócone wklęsłymi powierzchniami. Drobnoustroje te giną w temp. 50st. C w okresie kilku minut, a w temperaturze pokojowej w kilka godzin. Niszczą go wszystkie ogólnodostępne środki do odkażania, są bardzo wrażliwe na wysychanie, za to żyją w środowisku wilgotnym przez 36-48 godz.

Zarazki rzeżączki rozmnażają się przez podział i to bardzo szybko. Po dokonaniu podziału jest okres ok. 20 min. spoczynku, po którym dwoinki ponownie się dzielą, dlatego okres wylęgania choroby od momentu zakażenia jest tak krótki i wynosi 2-5 dni. Z uwagi na zmienność zjadliwości bakterii okres wylęgania może skrócić się do 1 dnia albo wydłużyć do 14 dni.

Gonokoki atakują w ustroju kobiety tylko te miejsca w układzie moczowo-płciowym, które są pokryte specjalnym nabłonkiem walcowym – cewka moczowa, trzon macicy, jajowody, szyjka macicy, a także odbyt.

Objawy rzeżączki

W okresie ostrym rzeżączka zaczyna się od szyjki macicy, która jest silnie przekrwiona i znacznie obrzęknięta. Z szyjki macicy do wnętrza pochwy wydobywa się wydzielina ropna lub śluzowo-ropne i z pochwy wypływa na zewnątrz. Często dochodzi do powstania nadżerek na szyjce macicy, chora uskarża się na bóle w okolicy krzyża, które nasilają się w okresie miesiączki (może być objawem zapalenia szyjki macicy).

Rzeżączka dość szybko przechodzi ze stanu ostrego w stan przewlekły, gdzie objawy nie są tak bardzo widoczne i na tyle nieodczuwalne, u niektórych kobiet nawet nie ma upławów.
Kobieta dowiaduje się dopiero wtedy, gdy dochodzi do zakażenia jej partnera seksualnego. Tak naprawdę nawet w okresie utajenia rzeżączka nadal się rozwija i jest dla kobiety bardzo niebezpieczną chorobą, ponieważ zmiany pozapalne w obrębie narządu rodnego, zaburzają jego prawidłowe funkcjonowanie.

Objawy choroby u zakażonego mężczyzny to wyciek z cewki moczowej i ból przy oddawaniu moczu

Możliwości zakażenia rzeżączką

  • Drogą płciową przez kontakty seksualne:

Wzrost zachorowalności na rzeżączkę wynika z faktu, że łatwo przenosi się z osobnika na osobnika, krótki jest okres wylęgania choroby, duża swoboda seksualna oraz lekceważenie choroby przez same zarażone kobiety.

  • Poza płciowo:

Rzeżączka po krótkim okresie rozwoju w wilgotnym środowisku do 2 dni poza organizmem człowieka może dojść do zarażenia się za pośrednictwem zakażonych przedmiotów, z braku higieny. W trakcie porodu przez zakażoną kobietę może dojść do zakażenia spojówek noworodka rzeżączką, które jest minimalizowane zakrapianiem oczu noworodka 1% roztworem azotanu srebra.

Jak wykryć rzeżączkę

Można ją wykryć podczas badania bakteriologicznego wydzieliny z pochwy u kobiet a z cewki moczowej u mężczyzn.

Leczenie rzeżączki

Podawanie penicyliny, chociaż niektóre szczepy gonokoki już się na nią uodporniły i wówczas należy leczyć spektynomycyną, najlepiej w dawce domięśniowej.

Profilaktyka rzeżączki

Zabezpieczanie się prezerwatywą w czasie stosunków płciowych, dbałość o higienę przedmiotów higienicznych.