Rak szyjki macicy

Rak szyjki macicy, czyli pierwotny nowotwór złośliwy szyjki macicy to drugi na świecie pod względem występowania kobiecy nowotwór złośliwy. W Polsce umiera na raka szyjki macicy najwięcej kobiet w Europie, a przecież wykryty w stadium przedinwazyjnym jest uleczalny w 99,9%. Stąd tak ważna rola regularnych badań, w przypadku raka szyjki macicy chodzi o badania cytologiczne. Groźną postać, czyli inwazyjny rak szyjki macicy poprzedza tzw. wewnątrznabłonkowa neoplazja szyjki macicy CIN (rak przedinwazyjny, dysplazja szyjki macicy), która sama w sobie nie jest groźna. Jeśli CIN jest nieleczona, może przekształcić się w inwazyjna postać raka szyjki macicy w ciągu 3-10 lat. Długotrwałe zakażenie ludzkim wirusem brodawczaka (HPV) komórek nabłonka szyjki macicy jest najważniejszym czynnikiem ryzyka raka szyjki macicy. Tej infekcji (HPV) nie można wyleczyć, ale systematyczna kontrola pozwoli na kontrolę rozwoju dysplazji i jej leczenie, zanim przekształci się w postać inwazyjna raka szyjki macicy.

Objawy raka szyjki macicy

Wspomniane profilaktyczne badania cytologiczne są ważne dlatego, że we wczesnym stadium rak szyjki macicy nie daje objawów. Badanie polega na pobraniu wymazu z powierzchni szyjki macicy i powinno być wykonywane minimum co 3 lata, a wg zaleceń unii Europejskiej – raz w roku.

Objawy zaawansowanego raka szyjki macicy:

• krwawienie po stosunku lub badaniu ginekologicznym
• krwawienie po menopauzie
• krwiste upławy o przykrym zapachu
• krwawienia międzymiesiączkowe
• ból w dole brzucha
• bóle w okolicy lędźwiowo-krzyżowej

Rak szyjki macicy może rozrastać się jako guz i stopniowo wypełniać pochwę lub naciekać w głąb tkanek miednicy. W zaawansowanym stadium może naciekać na pęcherz moczowy oraz odbytnicę. Zablokowany odpływ moczu powoduje niewydolność nerek i z takimi objawami pacjentki zgłaszają się do lekarza.

Przyczyny raka szyjki macicy

Przyczyny zachorowania na raka szyjki macicy nie są poznane, ale znane są czynniki ryzyka:

• zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego HPV
• palenie papierosów
• duża liczba partnerów seksualnych i wczesne rozpoczęcie współżycia
• zakażenia pochwy i nieleczone stany zapalne
• zmiany w obrębie szyjki macicy
• wiek
• antykoncepcja hormonalna doustna
• zakażenie HIV

Rozpoznanie i leczenie raka szyjki macicy

Najważniejsze jest badanie wycinka z podejrzanej tkanki, ale wykonuje się również badania ginekologiczne, tomografie komputerową jamy brzusznej i miednicy (zbadanie ewentualnych przerzutów) oraz rezonans magnetyczny narządu rodnego. Na tej podstawie ocenia się zaawansowanie choroby i możliwość wykonania operacji.

Leczenie operacyjne daje dobre wyniki we wczesnym stadium, kiedy rak szyjki macicy ma średnicę mniejszą niż 4 cm nie wychodzi poza szyjkę. W późniejszym stadium rak szyjki macicy jest nieoperacyjny i wtedy stosowana jest radioterapia, czyli naświetlanie promieniami jonizującymi. Rokowania raka szyjki macicy w stadium zaawansowanym są złe.