Przyczyny udaru mózgu

Wystąpienie udaru mózgu może byc spowodowane róznymi przyczynami.

Udar mózgu – przyczyny

Przyczyny udaru mózgu:

• Udar krwotoczny – pęknięcie tętniaka na jednej z tętnic mózgu, albo pękniecie małej tętniczki mózgowej,
• Udar niedokrwienny – zwężenie światła tętnicy doprowadzającej krew do mózgu lub jej całkowita niedrożność.

Wymienione przyczyny są związane  czynnikami ryzyka udaru, którymi są inne choroby, wady wrodzone, zachowania, które sprzyjają udarowi mózgu.

Czynniki sprzyjające udarowi mózgu

Najważniejsze czynniki sprzyjające udarowi mózgu do podwyższony poziom cholesterolu i nadciśnienie tętnicze. Czynników ryzyka jest więcej, a jeżeli kilka z nich występuje jednocześnie, to ryzyko udaru mózgu drastycznie wzrasta.

Choroby serca

Niektóre choroby serca, np. migotanie przedsionków kilkakrotnie zwiększają ryzyko udaru mózgu. Niedawno przebyty zawał serca może doprowadzić do skrzeplin, których oderwane fragmenty mogą zamknąć tętniczkę mózgową i tym samym spowodować udar mózgu.

Nadwaga

Nadwaga, a zwłaszcza tzw. otyłość brzuszna, przy której tłuszcz gromadzi się w brzuchu, jest znanym ryzykiem udaru mózgu. U osób z otyłością często często występuje cukrzyca, nadciśnienie tętnicze lub hipercholesterolemia, czyli kolejne czynniki sprzyjające udarowi mózgu.

Nadużywanie alkoholu

Spożywanie alkoholu (systematycznie i w zbyt dużych ilościach) osłabia mięsień sercowy, może prowadzić do nadciśnienia  i wzrostu poziomu trójglicerydów oraz zaburzać działanie leków obniżających ciśnienie. Zwiększa się ryzyko udaru niedokrwiennego lub krwotocznego.

Palenie papierosów

Palenie tytoniu powoduje wzrost ciśnienia tętniczego i  wpływa na większe ryzyko zachorowania na miażdżycę, która w efekcie może prowadzić do udaru mózgu. Zagrożenia dotyczą również tzw. palaczy biernych.

Cukrzyca

U chorych na cukrzycę następuje szybszy rozwój miażdżycy, co w konsekwencji może prowadzić do udaru mózgu. Konieczna jest stała kontrola oraz utrzymywanie prawidłowych wartości poziomu  glukozy we krwi, dieta cukrzycowa i regularne przyjmowanie leków zaleconych przez lekarzy.

Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze to najczęstsza przyczyna udaru mózgu. Jeżeli ciśnienie skurczowe przekracza 140 mmHg, a rozkurczowe przekroczy 90 mmHg (mmHg – milimetry słupka rtęci) – jest to nadciśnienie, które powoduje kilkakrotny wzrost ryzyka udaru mózgu. Ciśnienie tętnicze prawidłowe to wg klasyfikacji  ESH/ESC przyjętej w Polsce 120-129 mmHg ciśnienia skurczowego oraz 80-84 mmHg ciśnienia rozkurczowego.  Ciśnienie optymalne przyjmuje wartości niższe, czyli poniżej 120 mmHg i poniżej 80 mmHg.

Nadciśnienie powoduje zwiększony nacisk na ściany tętnic, a to sprzyja powstawaniu miażdżycy i przerostowi serca. W efekcie może dojść do udaru mózgu.

Leczenie nadciśnienia obejmuje nie tylko regularne przyjmowanie leków (wg zaleceń lekarza) i stałą kontrolę ciśnienia tętniczego, ale również zwiększenie aktywności fizycznej, obniżenie wagi ciała (przy nadwadze lub otyłości), ograniczenie spożycia soli kuchennej.

Wysoki poziom cholesterolu

Cholesterol to związek chemiczny potrzebny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest wytwarzany przez organizm człowieka w wystarczającej ilości, a ponadto spożywany z pokarmami, głównie pochodzenia zwierzęcego. Mówi się o dwóch rodzajach cholesterolu:

• cholesterol LDL służący przede wszystkim do budowy ścian komórek i jest rozprowadzany przez krew. Zbyt wysokie stężenie cholesterolu LDL we krwi powoduje, że osadza się w ścianach tętnic i ma wpływ na rozwój miażdżycy. Z tego względu cholesterol LDL jest nazywany „złym cholesterolem” w prawidłowym stężeniu jest dla organizmu niezbędny.
• cholesterol HDL transportuje nadmiar cholesterolu LDL do wątroby, gdzie jest rozkładany.  Cholesterol HDL może usuwać cholesterol LDL również ze ścianek tętnicy, dzięki czemu wpływa na obniżenie ryzyka miażdżycy prowadzącej do udaru mózgu. Z powodu tej właściwości cholesterol HDL nazywany jest „dobrym cholesterolem”.

Prawidłowy poziom cholesterolu całkowitego
– do 200 mg/dl

Prawidłowy poziom cholesterolu LDL
– poniżej 100 mg/dl
– poniżej 70 mg/dl u chorych na cukrzycę lub chorobę niedokrwienną serca

Prawidłowy poziom cholesterolu HDL
– powyżej 50 mg/dl u kobiet
– powyżej 40 mg/dl u mężczyzn

Przy podwyższonym poziomie cholesterolu LDL konieczna jest prawidłowa dieta i stosowanie się do zaleceń lekarzy. Warto pamiętać, że tłuszcze nasycone podnoszące poziom cholesterolu są w w pokarmach pochodzenia zwierzęcego, a nienasycone kwasy tłuszczowe obniżające cholesterol są w olejach roślinnych i rybach morskich. Nienasycone kwasy tłuszczowe są niezbędne i muszą być spożywane w pokarmach, ponieważ nie są syntetyzowane w organizmie.

Zapobieganie udarowi mózgu

Najlepiej eliminować czynniki sprzyjające udarowi mózgu. W przypadku alkoholu i papierosów – rezygnacja z używek. Utrzymywanie prawidłowej wagi ciała i aktywny tryb życia (ruch) zmniejsza ryzyko udaru. Ciśnienie krwi, poziom cukru we krwi, poziom cholesterolu – kontrolować i stosować się do zaleceń lekarza. Do czynników ryzyka udaru mózgu należy dopisać stres, długotrwałe sytuacje stresowe powodują wzrost ciśnienia krwi i przyspieszenie akcji serca – niepożądane z uwagi na ryzyko udaru.