Przyczyny i objawy zgagi

Zgaga to powszechnie znane uczucie opisywane jako palenie lub pieczenie za mostkiem. Powodem takich odczuć jest cofanie się nadtrawionego pokarmu z żołądka do przełyku. Błona śluzowa przełyku jest nieprzystosowana do kontaktu z kwaśną treścią pokarmową, stąd pojawiają się ból i nieprzyjemne doznania.

Z czego wynika zgaga?

W warunkach fizjologicznych połknięty przez nas pokarm nie powinien wracać do przełyku z żołądka. Powodem nieprawidłowości w przypadku refluksu jest zaburzona kurczliwość dolnego zwieracza przełyku. Taką dysfunkcję nazywamy chorobą refluksową przełyku, a głównym objawem jej towarzyszącym jest właśnie zgaga.

Jeżeli pieczenie za mostkiem pojawia się rzadko, możemy to wiązać z tzw. błędem dietetycznym, czyli zbyt tłustym/obfitym/za szybko zjedzonym posiłkiem. Jeżeli natomiast pojawia się regularnie, niezależnie od spożytego przez nas pokarmu, należy skrupulatniej pochylić się nad problemem i  poszukać przyczyny [1].

Jakie objawy powinny nas skłonić do szybkiego kontaktu z lekarzem?

  1. Zgaga, która pojawiła się po raz pierwszy po 40. roku życia.
  2. Nieplanowany spadek masy ciała.
  3. Towarzysząca żółtaczka.
  4. Wyczuwalny guz w nadbrzuszu.
  5. Krwiste wymioty/krwioplucie.
  6. Ból brzucha, który wybudza w nocy ze snu.
  7. Problemy z przełykaniem lub bolesne przełykanie [1].

Jak stawia się diagnozę?

Często lekarz decyduje o rozpoznaniu jedynie na podstawie wywiadu oraz badania pacjenta. Dodatkowo ustąpienie objawów po zastosowaniu odpowiedniego leczenia potwierdza rozpoznanie. Postępowanie takie jest dozwolone u osób przed 40. rokiem życia.

W niektórych przypadkach, jak te wymienione powyżej, konieczne jest pogłębienie diagnostyki polegające na przeprowadzeniu gastroskopii lub pH-metrii z impedancją przełykową.

Gastroskopia to badanie polegające na wprowadzeniu do przełyku giętkiej rurki wyposażonej w kamerkę, dzięki której lekarz może obejrzeć stan błony śluzowej oraz pobrać wycinek do oceny mikroskopowej.

pH-metria z impedancją to badanie polegające na dobowym pomiarze zmian pH w dolnej części przełyku. Pacjent nie musi w tym czasie przebywać na oddziale. Dzięki temu badaniu możemy dowiedzieć się, kiedy występuje refluks i jak daleko sięga [1,2].

Łagodzenie objawów zgagi

Polega głównie na zmianie trybu życia oraz odpowiednim leczeniu. Przede wszystkim należy rozważyć rezygnację z palenia papierosów, redukcję masy ciała, ograniczenie alkoholu, spanie na podwyższeniu, unikanie późno spożywanych posiłków, dbanie o lekkostrawną dietę ubogą w pikantne przyprawy i tłuste mięsa.

Jeżeli objawy już wystąpią, to polecamy lek na zgagę Rennie. Zapewnia on uczucie ulgi już po 2 minutach od zażycia jednej tabletki. Jest to naturalny preparat zawierający w swoim składzie węglan wapnia i węglan magnezu. Substancje te neutralizują kwaśne środowisko, dzięki czemu cofająca się treść z żołądka nie podrażnia przełyku. Preparat może być też stosowany regularnie – godzinę po każdym posiłku i tuż przed snem.

W leczeniu długoterminowym stosuje się inhibitory pompy protonowej (IPP). Należy przyjmować je na czczo, każdego dnia przez okres kilku tygodni. Wpływają one na zablokowanie wydzielania jonów wodorowych do światła żołądka, co zmniejsza kwasotę soku żołądkowego. W ostateczności i przy konkretnych wskazaniach rozważyć można leczenie operacyjne oparte o wzmocnienie dolnego zwieracza przełyku [1,2].

Bibliografia:

[1] – Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, Kraków, 2019

[2] – Dąbrowski A., Zgaga – pierwsze kroki w edukacji chorego, diagnostyce i leczeniu, Medycyna po Dyplomie, 2018 (07-08)