Mięśniaki macicy

Mięśniaki macicy to najczęściej spotykana łagodna postać nowotworów w formie guzów gładko komórkowych (włókniaków), ich obecność w macicy stwierdza się u ok. 25% kobiet, szczególnie w wieku między 35 a 55 rokiem życia.

Przebieg choroby, problemy

Mięśniaki rozwijają się pojedynczo lub gromadnie na ścianach macicy, wywodzą się z włókien mięśni gładkich. Mięśniaki mają tendencję do wzrostu, wypełniają wnętrze macicy, mogą nawet naśladować ciążę. W macicy może być bardzo dużo mięśniaków, mówi się wtedy o macicy mięśniakowatej, która przybiera wygląd worka z ziemniakami o nieregularnym kształcie. Jeżeli nastąpi skręt szypuły mięśniaka uszypułkowanego, wówczas prowadzi to do objawów od strony podrażnionej otrzewnej.

Zawsze istnieje ryzyko, że mięśniaki łagodne mogą zezłośliwieć w postać nowotworów złośliwych zwanych mięsakami (tak dzieje się w 0,2-0,5% przypadków).

Obecność mięśniaków wpływa na obniżoną zdolność kobiety do zajścia w ciążę i jej donoszenie, bo ma wpływ na częstość poronień. A jak już uda się ciążę donosić, to duża ilość mięśniaków może też być przeszkodą w urodzeniu dziecka siłami natury, ponieważ płód może być nieprawidłowo ułożony i konieczne jest wykonanie cesarskiego cięcia.

Objawy mięśniaków macicy

Występowaniu mięśniaków na początku może być bezobjawowe. Nie zawsze i u nie wszystkich kobiet objawy są jednoznaczne (u ok 20% chorych wcale nie ma objawów). Wykrycie mięśniaków następuje zwykle przy kontrolnym badaniu np. w czasie ciąży. Dość późno, bo dopiero pod wpływem ich wzrostu bądź procesów zapalnych współtowarzyszą dość przykre objawy w przypadku obfitych, śluzowych, bezbarwnych lub lekko różowych upławów oraz nadmierne, bardzo obfite krwawienia miesięczne, które ulegają wydłużeniu w czasie.

W przypadku gdy mięśniaki ulegają zakażeniu bakteryjnemu, upławy mogą być śluzowo-ropne, podbarwione krwią, cuchnące. Przyczyną tego są zachodzące w nich procesy gnilne, zropienie, podczas których następuje rozmiękanie mięśniaka i w wyniku np. martwicy powstają w nich różnorodne jamy, wypełnione płynem, co prowadzi również do podwyższenia temperatury ciała. Pojawiają się też ból brzucha, uczucie parcia na odbyt i cewkę moczową oraz bóle w okolicy krzyżowej podobnej do bólu korzonków.

Odwrotnością rozmiękania jest twardnienie mięśniaków, poprzez zwłóknienie, zwapnienie, czyli przemiany łącznotkankowe.

Leczenie mięśniaków macicy

Rozpoznanie lekarza stawi lekarz ginekolog po badaniu ginekologicznym oraz USG. W większości przypadków, kiedy mięśniaki nie dają żadnych objawów, lekarz prowadzi tylko badania kontrolne USG oceniające wielkość, stan i położenie mięśniaka, zwykle co pół roku. Proces leczenia zależy także oczywiście od wieku chorej oraz od faktu, czy chce mieć jeszcze dzieci.

Można prowadzić leczenie farmakologiczne poprzez np. doustną antykoncepcję, preparaty progesteronu itp. Jest możliwość pozbycia się mięśniaka poprzez wykonane miomektomii drogą laparotomii oraz laparoskopii, czyli wyłuszczeniu i wycięciu mięśniaka z zachowaniem macicy. Ten zabieg jest też możliwy przez pochwę np. histeroskopowa miomektomia.

W przypadku szybkiego wzrostu mięśniaka i podejrzeniu o proces złośliwy należy przeprowadzić zbieg operacyjny histerektomii, czyli wycięcia macicy mięśniakowatej.