Klirens kreatyniny

Badanie kreatyniny we krwi jest sposobem na ocenę funkcjonowania nerek, które powinny filtrować krew i odprowadzać kreatyninę do moczu. Czasami samo oznaczenie poziomu kreatyniny nie wystarczy. Dodatkowym badaniem jest tzw. klirens kreatyniny, którym sprawdza się prawidłowość filtracji.

Co to jest klirens kreatyniny?

Badanie polegające na dobowej zbiórce moczu i oznaczeniu ilości kreatyniny w moczu. Klirens kreatyniny oblicza się jako stosunek ilości kreatyniny wydalonej do moczu w jednostce czasu do stężenia kreatyniny w surowicy krwi. Klirens kreatyniny to dość uciążliwe badanie, ale najbardziej wiarygodny sposób na ocenę filtracji kłębuszkowej w nerkach GFR. Jest to możliwe dzięki temu, że w trakcie filtracji krwi w nerkach kreatynina nie wchłania się i cała przesączona ilość przechodzi do moczu. Dlatego klirens odnosi się do poziomu kreatyniny we krwi. W przeddzień badania nie należy pić kawy i trzeba powstrzymać się od wzmożonego wysiłku.

Prawidłowy klirens kreatyniny

Prawidłowa wielkość klirensu kreatyniny dla dorosłego człowieka wynosi 95-160 ml/min, przeliczany często na powierzchnię skóry. Prawidłowy klirens kreatyniny odniesiony do powierzchni ciała to 60 ml/(min*m2).

Wskazania do badania klirensu kreatyniny – interpretacja wyników

Wskazania do oznaczania klirensu kreatyniny to podejrzenie niewydolności nerek. Jeśli oddajemy zbyt mało moczu, mocz jest ciemny, pieniący, warto zbadać klirens kreatyniny.

Zbyt niska wartość klirensu kreatyniny świadczy o przewlekłej chorobie nerek (PchN). Może wystąpić również przy ostrej niewydolności nerek oraz innych chorobach np. infekcji dróg moczowych, zastoinowej niewydolności serca, zmniejszeniu dopływu krwi do nerek. Obliczenie klirensu kreatyniny pozwala na ocenę stopnia zaawansowania choroby.

Wyższe wielkości klirensu kreatyniny występują w czasie ciąży, wzmożonego wysiłku, u osób jedzących dużo mięsa. Podwyższony poziom kreatyniny we krwi u tych osób wpływa na wzrost wielkości klirensu kreatyniny.

Trzeba pamiętać, że niektóre leki mogą obniżyć klirens kreatyniny (niektóre antybiotyki lub leki w chemioterapii) albo podwyższyć (środki odwadniające).