Co zawiera w sobie dym tytoniowy?

Osoby palące rzadko kiedy zdają sobie sprawę, jaki jest skład dymu tytoniowego. Składników tych jest bowiem ponad 4000! Co zawiera w sobie dym tytoniowy oprócz znanej nam wszystkim nikotyny? Dowiedzmy się więcej na ten ważny temat.

Składniki dymu tytoniowego — nikotyna

Na wstępie dowiedzmy się najważniejszych informacji na temat nikotyny. Jest to alkaloid roślinny, który wykazuje antagonistyczne działanie w stosunku do układu nerwowego — jednocześnie go pobudza oraz w późniejszym okresie hamuje. Warto mieć świadomość, że nikotyna — poprzez zwiększenia wydzielania katecholamin, które to podnoszą ciśnienie tętnicze, a także przyspieszają akcję serca —  zwiększa także wydzielanie glukozy i innych hormonów, takich jak wazopresyna i kortyzol (czyli tak zwany hormon stresu).

Dym tytoniowy — szkodliwe substancje

Niestety dym tytoniowy zawiera w swoim składzie również groźne substancje rakotwórcze, między innymi takie jak:

  • nitrozaminy— jest to organiczny związek chemiczny, który oprócz działania karcynogennego wykazuje także działanie teratogenne (może powodować wady płodu w późniejszym okresie ciąży) oraz działanie embriotoksyczne — może powodować nieprawidłowy rozwój na etapie powstawania narządów i tkanek,
  • hydrazyna — jest to substancja chemiczna uważana za żrącą i trującą, istnieje możliwość jej wchłaniania do organizmu przez skórę,
  • chlorek winylu,
  • cyjanowodór — stosowany w celu ludobójstwa w komorach gazowych,
  • pierwiastki rakotwórcze — np. polon,
  • benzopiren — jedna z najsilniejszych substancji rakotwórczych,
  • formaldehyd — konserwant używany do sporządzania preparatów biologicznych i medycznych,
  • amoniak — silnie duszący, drażniący gaz.

Substancje smoliste i ich wpływ na drogi oddechowe

Substancje smoliste to mieszanka związków chemicznych zawartych w dymie tytoniowym, która odkłada się w drogach oddechowych osób palących. Wpływają one na funkcjonowanie rzęsek nabłonka oddechowego i upośledzają ich działanie, przez co wdychane powietrze nie zostaje poprawnie oczyszczone. Co więcej, substancje smoliste, działając w drogach oddechowych, prowadzą do mutacji genetycznych w obrębie DNA komórek, co sprzyja nowotworzeniu. Trzeba podkreślić, że składniki dymu tytoniowego przenikają do krwiobiegu i mogą oddziaływać na wszystkie tkanki i narządy naszego organizmu.

Nie sposób wymienić wszystkich szkodliwych substancji zawartych w dymie tytoniowym, jednak należy mieć świadomość, że palenie papierosów (zarówno czynne, jak i bierne) wpływa niekorzystnie na cały organizm, w tym jamę ustną, gardło i płuca.

Bibliografia

  1. A. Szczeklik, Choroby wewnętrzne. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2005, s. 1483,
  2. Toksykologia dymu tytoniowego, Wydawca: Centrum Onkologii — Instytut ze środków.
     Programu pierwotnej profilaktyki chorób odtytoniowych w Polsce w 2000 r.