Choroby wieku dziecięcego

Choroby wieku dziecięcego obecnie nie są tak często spotykane u dzieci, jak dawniej. Jest tak głównie dzięki szczepieniom profilaktycznym, ochronnym, które są aplikowane dzieciom zgodnie z kalendarzem szczepień od najmłodszych lat. Bezpłatne szczepienia dzieci odbywają się przeciwko odrze oraz w potrójnej szczepionce przeciwko odrze, śwince, różyczce. W przypadku tych wszystkich chorób najważniejsza jest profilaktyka w postaci szczepień. Nie zmienia to faktu, że warto wiedzieć, jakie są najczęstsze choroby wieku dziecięcego.

Odra

Odra wywoływana jest przez wirus z rodziny paramyksowirusów. Dzieci zarażają się drogą kropelkową. Najbardziej zagrożone są niemowlęta między 6 a 12 miesiącem życia, czyli przed pierwszym szczepieniem oraz dzieci w wieku 15 lat, którym nie podano dawkę przypominającej szczepionki. Niemowlęta urodzone przez kobiety uodpornione nie chorują do 6 miesiąca życia.

Objawy odry

Nieżyt spojówek, nosa, gardła, górnych dróg oddechowych i „szczękający” kaszel. Na błonach śluzowych mogą pojawić się plamki przypominające kruszynki sera lub wykwity pleśniowe.

Następnie chory dostaje gorączki do 40 stopni C, a na ciele pojawiają się zaczerwienione plamy z drobnymi grudkami o nieregularnych kształtach. Plamy te zaczynają się za uszami i na twarzy stopniowo obejmują całe ciało. Nadal utrzymuje się katar i kaszel, powieki oczu są zaczerwienione, razi je światło. Wysypka brunatnieje po kilu dniach i zaczyna się łuszczyć.

Leczenie odry tylko objawowe, wysypkę smarować emulsją z tleniem cynku (łagodzenie objawów swędzenia), leki przeciwgorączkowe, syropy przeciwkaszlowe. Zakażalność następuje na 5 dni przed pojawieniem się wysypki i utrzymuje przez 5 dni po jej pojawieniu się. Okres inkubacji choroby trwa 9-15 dni od kontaktu z chorym.

Powikłania po odrze

Mozliwe powikłania to zapalenie ucha środowego, bateryjne nadkażenie górnych dróg oddechowych, biegunka, zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mózgu.

Świnka

Świnka to zapalenie ślinianki przyusznej, jest również chorobą wywołaną przez paramysowirusa. Zakażenie następuje drogą kropelkową, najbardziej narażone są dzieci w wieku 5-15 lat oraz niezaszczepieni dorośli, okres wylęgania choroby wynosi między 13 a 22 dni.

Objawy świnki

Wysoka gorączka oraz bolesny obrzęk okolicy siniaki przyusznej po jednej lub obu stronach głowy. Może także rozwinąć się zakażenie centralnego układu nerwowego z bólami głowy, zawrotami, nudnościami, sennością czy drgawkami.

Powikłania świnki mogą być jedno lub obustronne zapalenia jądra i najądrzy, co zdarza się u ok. 30% chorych chłopców w okresie dojrzewania lub starszych mężczyzn. Powikłania po śwince to może też być głuchota ośrodkowa. Rzadziej są to powikłania w postaci zapalenia jajników (u kobiet), tarczycy, stawów, cukrzycy.

Różyczka

Rózyczka to choroba zakaźna przebiegająca z wysypką jest wywołana przez wirusa z rodziny Togavirdae. Zarażenie wyłącznie drogą kropelkową – wziewną a lub przez kontakt z materiałem zakaźnym obecnym w śluzie z nosa, gardła oraz w moczu. Okres wylegania choroby 2- 3 tygodni (zwykle 16-18 dni).

Objawy różyczki to nieżyt górnych dróg oddechowych, ale trwa krótko, potem na twarzy i na całym ciele pojawia się drobnoplamista lub plamisto-grudkowa, różowa wysypka. Następny etap to powiększone węzły chłonne do wielkości grochu, są twarde, ale niebolesne. Zdarza się też powiększenie śledziony. Wysypka trwa kilka dni, blednie i znika, naskórek może się łuszczyć.

Leczenie różyczki polega na leżeniu w łóżku przez kilka dni i łagodzeniu objawów. Zaraźliwość trwa przez okres 7 dni przed pojawieniem się wysypki (co jest bardzo niebezpieczne, bo chory nawet jeszcze nie wie, że jest chory) i trwa przez 14 dni po pojawieniu się wysypki.

Powikłania różyczki to zapalenie mózgu, zapalenie stawów, małopłytkowość. Przebycie różyczki daje pełną odporność. Kiedy kobieta w ciąży zachoruje na różyczkę, to jej wirus uszkadza zarodek i płód, co prowadzi albo do poronienia albo wad rozwojowych. Kobieta w ciąży powinna zaszczepić się najpóźniej 3 miesiące przed planowaną ciążą. Jeżeli ciężarna dowie się, że miała kontakt z osobą chorą, to może sprawdzić obecność przeciwciał w surowicy krwi, jeżeli ich nie ma, to natychmiast musi otrzymać swoistą immunoglobulinę. Po 22 tygodniu ciąży zachorowanie na różyczkę nie stanowi już zagrożenia dla płodu.

Ospa wietrzna

Ospa wietrzna to choroba zakaźna wywołana przez wirusa Varicella – zoster, który wywołuje również półpasiec. Na ospę cierpią dzieci na półpaśca głównie dorośli. Wirus rozprzestrzenia się drogą kropelkową lub przez kontakt bezpośredni. W powietrzu wirus przenosi się na duże odległości, dlatego dzieci mogą zachorować na ospę wietrzną nawet po przebywaniu w pomieszczeniu, w którym przebywał wcześniej chory. Okres wylęgania to 11-21 dni, nagle pojawia się wysoka gorączka oraz wysypka nierównomierna na całym ciele. Wysypka pojawia się w kilku rzutach i towarzyszy jej silny świąd, może być też na owłosionej skórze głowy. Najpierw są to różowe plamki, potem grudki, a następnie wodniste pęcherze, z których tworzą się strupy.

Leczenie ospy wietrznej to łagodzenie świądu poprzez smarowanie pastą z cynkiem lub innymi zapisanymi przez lekarza środkami przeciwświądowymi. Zakaźność choroby rozpoczyna się na dni przed wystąpieniem wysypki i kończy z chwilą przysychania pęcherzyków tj. około 5 dni po pojawieniu się ostatnich wykwitów.

Powikłania ospy wietrznej to ropne zapalenia skóry, przy rozdrapywaniu krost. Może zdarzyć się śródmiąższowe zapalenie płuc, wątroby, nerek i stawów oraz powikłania neurologiczne.